هدف: بیماری یون یا پاراتوبرکلوز نشخوارکنندگان اهلی و وحشی را درگیر می کند و در نشخوارکنندگان اهلی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بیماری یون باعث خسارات اقتصادی زیادی در کشورهای مختلف دنیا و در تمامی استان های ایران می شود و از طرف دیگر چون همیشه باعث ایجاد بیماری کلینیکی نمی شود، وقوع بیماری و اهمیت اقتصادی دقیق آن مشخص نیست. هدف مطالعه حاضر بررسی وضعیت بیماری یون بر اساس ضایعات ماکروسکوپی و هیستوپاتولوژیکی در گوسفندان کشتار شده در نجف آباد می باشد. مواد و روش کار: با مراجعه به کشتارگاه نجف آباد، تعداد 402 راس گوسفند مورد مطالعه قرار گرفت. بعد از ذبح شدن حیوانات ابتدا ژژنوم، ایلئوم، سیکوم، کولون و عقده های لنفاوی مزانتر به دقت مورد مطالعه ماکروسکوپی قرار گرفت و شواهد ابتلاء به بیماری یون شامل ضخیم شدن روده ها، چین دار شدن سطح مخاطی آنها، وجود طناب های برجسته در سطح سروزی روده ها و مزانتر، بزرگ شدن و ادماتوز بودن عقده های لنفاوی و وجود ضایعات کانونی یا منتشره در آنها مورد توجه قرار گرفت. از ضایعات روده و عقده های لنفاوی مزانتر گوسفندانی که در بررسی ماکروسکوپی به داشتن بیماری یون مشکوک بودند، جهت مطالعه میکروسکوپی نمونه برداری شد و اسلایدهای آسیب شناسی به روش متداول پارافین و رنگ آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین تهیه شدند. نتایج و بحث: از 402 راس گوسفندی که مورد مطالعه ماکروسکوپی قرار گرفتند، 4 راس گوسفند (995/0%) ضایعات گروس بیماری یون را داشتند که شامل ضخیم شدن روده ها، چین دار شدن سطح مخاطی آنها، بزرگ شدن عقده های لنفاوی مزانتر همراه با ضایعات کانونی سفید رنگ و ادماتوز بودن آنها بود. در بررسی میکروسکوپی در هیچ یک از مقاطع مطالعه شده ضایعات بیماری یون در گوسفند که با التهاب گرانولوماتوز به شکل لپروماتوس یا توبرکلوئید مشخص می شود، وجود نداشت و میزان زیادی سلول های آماسی به ویژه ائوزینوفیل ها و لنفوسیت ها نفوذ کرده بودند که می تواند در اثر آلودگی های انگلی ایجاد شده باشد. بنابراین جهت تشخیص قطعی بیماری یون و تفریق آن با سایر عوامل بیماریزا اهمیت مشاهده ضایعات میکروسکوپی این بیماری تاکید می گردد.

کلمات کلیدی