مقدمه: کلاغ سیاه (Corvus frugilegus) با پوشش کاملأ سیاه بدن، منقار خاکستری مایل به سیاه و پوست خاکستری صورت از دیگر کلاغ‌ها متمایز می‌شود. این پرنده ۴۵ تا ۴۷ سانتی‌متر طول دارد و پرنده‌ای اجتماعی است و در گله‌های بزرگ دیده می‌شود. کلاغ سیاه به‌خوبی با زندگی در کنار انسان‌ها سازش یافته و در برخی شهرها جمعیت زیادی دارد. این پرنده همه‌چیزخوار است اما غذای اصلی‌اش را لارو حشرات و کرم خاکی تشکیل می دهد و در نواحی شهری از زباله‌های انسان هم تغذیه می‌کند. در مورد این پرنده مطالعات اندکی انجام شده است و هدف این مقاله توصیف خصوصیات آسیب شناسی سیستی سرکوز کبدی برای اولین بار در یک کلاغ سیاه می باشد. مواد و روش کار: کبد یک کلاغ سیاه به دلیل وجود کانون های سفید رنگ به بخش پاتولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهرکرد ارجاع داده شد. بعد از ثبت خصوصیات ماکروسکوپی، جهت مطالعه آسیب شناسی از ضایعات کبد نمونه‏برداری شد و در فرمالین بافر 10% قرارداده شد. پس از پایدار شدن نمونه‏ها، آماده‏سازی بافت و تهیه قالب‏های پارافینی، برش هایی به ضخامت 5 میکرومتر گرفته شد و به روش متداول هماتوکسیلین - ائوزین رنگ‏آمیزی گردید. نتایج و بحث: در بررسی ماکروسکوپی کبد درگیر، تعداد زیادی کانون های سفید رنگ و کیستی به قطر 2 میلی متر مشاهده شد. در مطالعه هیستوپاتولوژی چندین کانون آماس گرانولوماتوز در بافت کبد دیده شد که در برخی از آنها مقاطع یک لارو کیستی سستود نیز مشاهده شد. در ناحیه مرکزی یکی از این کانون ها یک سیستی سرکوس وجود داشت که حاوی یک عدد پروتواسکولکس و تعداد زیادی اجسام آهکی بود. مقاطع عرضی یا طولی قلاب مشاهده نشد. تعداد زیادی سلول های غول پیکر، ماکروفاژ و سایر سلول های التهابی و کپسولی از بافت همبند فیبروزه مقاطع لارو انگل را احاطه کرده بودند. بر اساس دانش نویسندگان این مقاله، در مورد سیستی سرکوز کلاغ مطالعه ای وجود ندارد و بر پایه شواهد آسیب شناسی امکان شناسایی سستود بالغ این لارو وجود ندارد و نیاز به پژوهش های تکمیلی دارد. با توجه به نتایج این مطالعه، کلاغ به عنوان میزبان واسط انگل های سستود بایستی مورد توجه قرار گیرد.

کلمات کلیدی