خشکسالی، بارش کمتر از متوسط ریزش های جوی سالانه و توزیع ناموزون بارندگی اشت. این پدیده طبیعی، ریشه در نوسانات اقلیمی و گردش عمومی هوا دارد. بزرگی و فراوانی خشکسالی ها در طول زمان، الگوهای مشخصی را نشان می دهند. هدف این پژوهش، شناخت الگوهای سینوپتیکی رخداد خشکسالی ها در استان خراسان رضوی است. از میان ایستگاهای هواشناسی سینوپتیک استان، ده ایستگاه انتخاب گردید و داده های بارش 9 ماه از سال تا پایان سال 2007 مورد استفاده قرار گرفت. با شاخص spi دوره 3 ماهه خشک مشخص شد و از بین ماهای خشک، خشکسالی های فراگیر در منطقه در مجموع 17 مورد پدیده خشکسالی تعیین گردید. به منظور شناسایی الگوهای سینوپتیکی داده هخای ژئوپتانسیل متر، سطح زمین و تاوایی از سایت NCEP/NCAR استخراج شد و برای ایجاد ماتریس در محدوده بین عرض 10 تا70 درجه شمالی و طول 10- تا 80 درجه شرقی مورد استفاده قرار گرفت. به منظور کاهش و انسجام داده ها و مشخص کردن عامل های خشکسالی از روش تحلیل مولفه اصلی استفاده گردید. تعداد 5 مولفه اصلی، که بیش از 95 درصد کل واریانس داده ها را توجیه کرده، انتخاب شد. یافته ها نشان داد رفتار پرفشار جنب حاره، عدم تشکیل ناوه باده های غربی بر روی دریای مدیترانه و تشکیل جبهه قطبی در مدار بالا سبب عدم انتقال رطوبت و پایداری هوا در منطقه بوده و شرایط خشکسالی را فراهم کرده است. 

کلمات کلیدی