کشور ایران با توجه به تنوع آب و هوایی دارای تولیدات منحصر به فردی است که در صورت بهره بردای مناسب می- تواند نقش مهمی در صادرات غیرنفتی کشور ایفا کند. محصولات فرعی مراتع به عنوان بخشی از تولیدات منابع طبیعی تجدیدشونده دارای نقش بسیار مهمی در اقتصاد روستایی کشور می باشند. نوروزک گیاهی از خانواده نعناعیان است که تاکنون در ایران از خراسان و سمنان گزارش گردیده است. این گیاه دارویی دارای اسانس و خاصیت آنتی بیوتیکی بوده که پوست خارجی آن حاوی موسیلاژ است. گسترش این گونه بیشتر در روی خاکهای سبک است. مراحل فنولوژیکی گیاه نشان داد که این گیاه پس از کاهش سرمای زمستانه از نیمه اسفند رشد رویشی خود را آغاز کرده و در اوایل فروردین رشد ساقه های گلدهنده اش شروع می شود. ساقه این گیاه پس از رسیدن به مرحله خمیری به شدت مورد چرای دامهای اهلی قرار می گیرد. با توجه به سازگاری و دامنه پراکنش وسیع این گیاه، به عنوان یک گیاه چند منظوره مورد حمایت قرار میگیرد. برنامهریزی برای جمعآوری بذر نوروزک، ضمن ایجاد اشتغال در مناطق پراکنش این گونه، با ترویج و معرفی خواص داروئی آن و بازاریابی برای فروش، به زراعی کردن این گونه کمک می نماید. بر اساس محاسبات آماری و با توجه به درصد بوته های مجاز به بهره بردای ( 75 درصد)، تعداد بوته های مجاز به بهره برداری 1030 بوته در هر هکتار تعیین گردید. میزان محصول استخراج شده و تولید به ترتیب برابر با 2/4 گرم برای هر شاخه گلدهنده و 65 گرم به ازای هر پایه محاسبه گردید. میزان کل محصول جهت استحصال در یک دوره بهره- برداری دو ساله با در نظر گرفتن 10 درصد افت ناشی از عوامل مختلف به مقدار 3113 کیلوگرم برآورد گردید. هزینه لازم برای مساحت 58 هکتار در عرصه های مناسب جهت احیا به منظور افزایش تولید با استفاده از کپه کاری برابر با 60101553 ریال پیش بینی گردید. با توجه به نرخ فروش بذر نوروزک در بازار ( 50000 ریال)، کل درآمد ناخالص طرح معادل 194550000 ریال خواهد بود. بنابراین، بهره مالکانه دولت و سود مجری درکل دوره برابر با 14692148 و 35971570 ریال خواهد بود که بهره مالکانه برای هر کیلوگرم نوروزک 4720 ریال می باشد.

کلمات کلیدی