حکومت مندی شیوه بررسی احتمالات کنش و رفتار آدمی در محیط سیاسی و کنترل کردن آنها می باشد. روش های علمی در علوم سیاسی اغلب از دیدگاه مارکسیستی، ساختاری و کارکردی سنت حکومت مندی در ایران را مورد واکاوی قرار می دهند. نظریه های استبداد ایرانی، زوال و گسست اندیشه سیاسی در ایران، تصلب سنت و ناخودآگاه تداومی ریاکارانه در این دسته جای می گیرند. در این مقاله قصد نویسندگان آن است تا با روش شناسی کیفی و برساخته ای برآمده از سنت اندرزنامه ای حکومت مندی در عرفان ایرانی، به نقد عملی این سه روش شناسی بپردازند و انگاره ها و سازه های هفت گانه معناگرای سعدی را با مطالعه موردی و تحلیل محتوای بوستان سعدی واکاوی نمایند. سازه های معناگرای حکومت مندی سعدی را در مدل شبانی و اندرزنامه نویسی با توجه به سنت ادبیات فارسی در هفت سازه معنایی در جهت اعمال کردن و محدود کردن قدرت به ترتیب زیر مورد نقد و بررسی قرار می دهیم: 1)- حکومت مندی شبانی در آرمان مشروعیت مردمی - مردم مداری 2)- غایت کیفی حکومت مندی 3)- اعمال قدرت مطلوب حکومت در ارتباط با تفکیک طبقات – اقناع داخلی 4)- شهرت و وجهه حکومت مندی از خارج 5)- کنترل قدرت با قدرت و فرهنگ سازمانی ضوابطی 6)- صفات عملیاتی شده کارگزاران حکومتی 7)- مراقب و تنبیه در اندرزنامه نویسی مردمی. در فرجام نوشتار نیز با توجه به جایگاه متنی تاریخی سعدی و روش شناسی اندرزی مردمی او برای اعمال قدرت و محدود کردن قدرت، فرضیه تکنولوژی مرکز ثقل فلسفه سیاسی بررسی می شود و نقص موردی روش های کارکردی، زوالی، مارکسیستی و گسست سنت، با شاهکار سعدی نتیجه گیری می شود.

کلمات کلیدی