این آزمایش به منظور ارزیابی ارقام مقاوم و حساس گندم به تنش خشکی، در قالب طرح کرتهای خرد شده با هفت تیمار آبیاری به عنوان کرت اصلی، دو رقم گندم و سه تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیمارهای آبیاری شامل آبیاری کامل (شاهد) (FI)، بدون آبیاری در فصل بهار (NI)، آبیاری در دو مرحلة ساقه دهی و گرده افشانی (SP)، آبیاری در دو مرحلة ساقه دهی و اوایل پرشدن دانه (SG)، آبیاری در دو مرحلة گرده افشانی و اوایل پرشدن دانه (PG)، آبیاری در سه مرحلة ساقه دهی، گرده افشانی و اوایل پرشدن دانه (SPG) و آبیاری در چهار مرحلة ساقه دهی، گرده افشانی، اوایل و اواسط پرشدن دانه (SPGG) و ارقام مورد مطالعه نیز پیشگام (مقاوم به خشکی) و گاسکوژن (حساس به خشکی) بودند. نتایج نشان داد که عملکرد اقتصادی تیمارهای SP، SG، PG، SPG و SPGG در مقایسه با شاهد اول (FI) به ترتیب 36، 47،40، 31 و 17 درصد کاهش یافت در حالیکه مصرف آب در تیمارهای نامبرده به ترتیب 59، 58، 57، 49 و 38 درصد کاهش پیدا کرد. رقم متحمل به خشکی پیشتاز دارای عملکرد بیولوژیکی و اقتصادی بالاتری از رقم حساس گاسکوژن بود ولی اختلاف بین عملکرد بیولوژیکی آنها بیش از اختلاف عملکرد اقتصادی بود. نتایج بیانگر این بود که در دشت مشهد گندم بدون آبیاری در فصل بهار عملکرد رضایت بخشی ندارد و مراحل ساقه دهی و گلدهی حساسترین مراحل نموی گندم نسبت به تنش خشکی بوده و آبیاری در هر دو مرحله مذکور جهت حصول عملکرد بالا در شرایط محدودیت آب ضروری است.

کلمات کلیدی