هدف: هدف از پ‍ژوهش حاضر کاربرد تئوری رفتار برنامه ریزی شده در پیش بینی تصمیم افراد به رانندگی با سرعت غیرمجاز بود. در این راستا سه سوال مطرح شد: آیا تصمیم گیری به رانندگی با سرعت غیرمجاز به سن، جنسیت، تحصیلات، تجربه و میزان رانندگی مربوط است؟ چرا رانندگان تصمیم می گیرند با سرعت غیرمجاز رانندگی کنند؟ آیا میزان تصادفات گزارش شده و جریمه های اخذ شده، با تصمیم افراد بر رانندگی با سرعت غیرمجاز رابطه دارد؟ روش: 706 داوطلب شامل 495 مرد و 211 زن با حداقل یک سال سابقه رانندگی پرسشنامه پژوهش، حاوی دو بخش را پر کردند. یک بخش ویژگی های شخصی و دیگری 11 سوال تنظیم شده بر اساس مدل توسعه یافته تئوری رفتار برنامه ریزی شده بود. این بخش از پرسشنامه، سازه های قصد، نگرش،‌ هنجار ذهنی،‌ احساس کنترل، هنجار توصیفی و اخلاقی افراد نسبت به رانندگی با سرعت غیرمجاز را می سنجید. یافته ها: رانندگان زن، ‌بزرگسال و باتجربه تر بیش از دیگر گروه ها قصد رعایت سرعت مجاز را داشتند و نگرش مثبت تری نسبت به آن داشتند. در کل متغیرهای ارزیابی شده تئوری رفتار برنامه ریزی شده به همراه سن توانستند 38% از واریانس قصد را توضیح دهند. نگرش و هنجار اخلاقی قوی ترین پیش بین کننده های قصد بودند. در نهایت اینکه میزان تصادفات گزارش شده و جریمه های اخذ شده به دلیل سرعت غیرمجاز با قصد افراد در رعایت سرعت مجاز ارتباط معکوس داشت. نتیجه گیری: تئوری قادر به تبیین تصمیم رانندگان برای رانندگی با سرعت غیرمجاز، میزان تصادفات و جریمه به دلیل رانندگی با سرعت غیرمجاز در نمونه ایرانی بود. از نتایج این پژوهش می توان در تهیه برنامه های آموزشی بهره گرفت.

کلمات کلیدی