بر اساس مطالعات صحرایی و پتروگرافی سه لایه غنی از آنکوئید در سازند جمال که در شمال بجستان (جنوب غرب استان خراسان رضوی) رخنمون دارد، شناسایی شده است. در این مطالعه انواع آنکوئیدها، میکروفاسیس و دیاژنز لایه های غنی از آنکوئید بررسی شده است. بر اساس شواهد پتروگرافی آنکوئیدهای مورد مطالعه اغلب کروی تا بیضوی با هسته هایی از جنس بیوکلاست و اینتراکلاست هستند لامینه های پوششی آنها از نوع میکریتی و اسپاریتی هستند که بطور هم مرکز در اطراف هسته ها توسعه یافته اند. لایه های غنی از آنکوئید سازند جمال متعلق به سه ریز رخساره مادستون- وکستون آنکوئیدی با لامیناسیون افقی، پکستون آنکوئیدی با لایه بندی افقی و گرینستون آنکوئیدی با لایه بندی مورب هستند که به ترتیب در سه محیط سابتایدال کم انرژی، لاگون و سدی نهشته شده اند. فرآیندهای دیاژنزی که آنکوئیدهای سازند جمال را تحت تاثیر قرار داده اند عبارتند از فشردگی، نئومورفیسم، دولومیتی شدن و شکستگی و پر شدگی رگه ها که در سه محیط دیاژنتیکی ائوژنز، مزوژنز و تلوژنز رخ داده اند. در تشکیل آنکوئیدهای سازند جمال رشد میکروبی تاثیر داشته است بطوری که اشکال مشبک و نامنظم در اطراف هسته آنکوئیدها توسط میکروسکوپ الکترونی مشاهده می شود که نشان دهنده نقش فعالیت های میکروبی در تشکیل این آنکوئیدها است. در زمان پرمین ایران مرکزی در نزدیکی خط استوا قرار داشته بطوریکه در چنین شرایط آب و هوایی حاره ای و پایین بودن سطح آب دریاها در مقیاس جهانی شرایط برای تشکیل آنکوئیدها مهیا بوده است. زیرا در این شرایط نرخ رسوبگذاری کربناتها پایین بوده است و فعالیت های میکروبیالی باعث تشکیل آنکوئیدها در این زمان شده است.

کلمات کلیدی