عنوان : ( چرایی و چگونگی پیشگیری از اختلالات ویژه یادگیری به مثابه معلولیتی پنهان ( با تمرکز بررویکرد زبانشناختی به اختلال ویژه خواندن) )
نویسندگان: سید محسن اصغری نکاح ,
Full Textچکیده
مقدمه:برخی صاحب نظران همانندکرک اختلالات ویژه یادگیری را نوعی نقص یا معلولیتپنهان می دانند که نه تنها اثرات متنوع و گسترده ای بر وضعیت کودکان در سنین حساس رشد برجای می گذارد، بلکه گاه تا پایان عمر نیز عملکرد آن ها را تحت تاثیرقرارمی دهد.باوجود آن که اختلالات یادگیری بیشترین نرخ اختلالات کودکان بانیازهای ویژه را به خود اختصاص می دهد و ابعاد مختلف تحصیلی،اجتماعی،شغلی و روان شناختی زندگی فرد و جامعه را تحت تاثیر قرارمی دهد،لیکن تا کنون در نظام آموزش و پرورش استثنایی ایران توجه به سطوح چندگانه پیشگیری از اختلالات ویژه یادگیری مغفول مانده-است،درحالی که در نظام های آموزشی و توان بخشی توسعه یافته استراتژی ها و برنامه هاپیشگیرانه مختلفی به ویژه در زمینه اختلالا خواندن طراحی و ارایه گردیده است. اختلال خواندن شایع ترین اختلال یادگیری است که بیشترین حجم خدمات آموزش ویژه و برنامه های مداخله تخصصی را به خود اختصاص می دهد و پیامدهای عمده ای را برای فرد، خانوده و جامعه به همراه دارد، لذا در مقاله حاضر نیزدرکانون توجه قرارمی گیرد. روش: مقاله حاضر یک پژوهش مرروی-تحلیلی،آمیخته با پژوهش عمل(Action Research)است،که طی آن پژوهشگر ضمن مرور شواهدعلمی و مستندات منابع تخصصی، باکنکاش در وضعیت آموزشی-درمانی اختلالات ویژه یادگیری در ایران، باتاملی در برنامه های پیشگیری و مدخله ای موجود، به بررسی ضرورت و چگونگی ارتقای پیشگیری در این زمینه می پردازد .بصورت مشخص پژوهشگر پاسخ به سوالات ذیل را مدنظر دارد: دلایل و ضرورت های تدوین و ارایه طرح و برنامه های پیشگیری از اختلالات ویژه یادگیری چیست؟ عوامل ژنتیک، تراتوژنها و دیگر عوامل خطر آفرین در بروز اختلالات ویژه یادگیری چه نقشی ایفامی نمایند؟ اصول و راهبردهای پیشگیری اولیه،ثانویه وپیشگیری ثالثیه در مورد اختلالات ویژه یادگیری کدام اند؟ چگونه می توان وضع موجود پیشگیری از اختلالات ویژه یادگیری را در نظام تعلیم و تربیت استثنایی و در حوزه توان بخشی و درمانی ایران ارتقاء بخشید؟ دریافت ها و نتیجه گیری: اختلالات ویژه یادگیری به مثابه یک معلولیت نرم و پنهان ابعادمختلفی از زندگی فرد و خانوده را متاثر می سازد. با توجه به شیوع اختلالات ویژه یادگیری و باتوجه به آسیب های چندجانبه فردی و اجتماعی آن و از جمله مشکلات بهداشت روانی فرد و خانواده و تخریب عملکرد و ترک تحصیل و قرار گرفتن کودکان در معرض برچسب نابه جا و سوءرفتار، و ریسک بزهکاری در نوجوانی، درمجموع این اختلال نیازمند تدوین و ارایه طرح و برنامه های ویژه برای پیشگیری است که تاکنون بی توجهی به آن در ایران هزینه های مادی و روان شناختی متعددی بهمراه داشته-است.یافته هانشان می دهد اختلالات ویژه و ناتوانی خواندن جنبه ارثی دارند و در خویشاوندان نزدیک شایع تر اند،همچنین رشدنابهنجار و نارسایی های زبان-شناختی از علایم خطر و آشکارساز اختلال ویژه خواندن است،شناسایی و مداخله زودهنگام و غنی سازی برنامه های تشخیصی و مداخله ای بر مبنای زبان آموزی و بازی های واج شناختی می تواند در کانون برنامه های پیشگیرانه قرارگیرند،شناسایی خانواده های تحت خطر،آموزش والدین در زمینه کاهش آسیب های محیطی و پربارسازی تعامل زبان شناختی به عنوان پیشگیری اولیه، ارتقای دانش ومهارت افزایی معلمان و درمانگران و گسترش کمی و کیفی فعالیت کلینیک های اختلالات ویژه یادگیری در تشخیص ومداخله زودهنگام به عنوان پیشگیری ثانویه، و توجه به مداخله های دوگانه برای اختلالات-ویژ ه یادگیری و بیش فعالی-نقص توجه از جمله راهکارهای ارتقای پیشگیری در این حوزه می باشد. در مجموع با توجه به وضع موجود و مطلوب آموزش و ویژه و مداخلات تخصصی در ایران موارد مزبور در چندمحور : تدوین طرح جامع پیشگیری از اختلال خواندن،تدوین و اجرای برنامه غربالگری مشکلات خواندن با رویکرد زبانشناختی،غربالگری و پایش مشکلات خواندن در سال های تحصیلی نخستین،فعالیت های پیشگیری خانواده محور، و ارتقا و اصلاح رویکردهای تشخیص و مداخله را می توا ن به عنوان برخی راهکارهای پیشگیری در سه سطح اولیه،ثانویه و ثالثیه مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
کلمات کلیدی
, پیشگیری, شناسایی و مداخله زودهنگام, اختلالات ویژه یادگیری, دیسلکسیا, اختلال خواندن
@inproceedings{paperid:1038619,
author = {اصغری نکاح, سید محسن},
title = {چرایی و چگونگی پیشگیری از اختلالات ویژه یادگیری به مثابه معلولیتی پنهان ( با تمرکز بررویکرد زبانشناختی به اختلال ویژه خواندن)},
booktitle = {دومین همایش پیشگیری از معلولیت ها},
year = {2013},
location = {تهران, ايران},
keywords = {پیشگیری،شناسایی و مداخله زودهنگام، اختلالات ویژه یادگیری، دیسلکسیا، اختلال خواندن},
}
%0 Conference Proceedings
%T چرایی و چگونگی پیشگیری از اختلالات ویژه یادگیری به مثابه معلولیتی پنهان ( با تمرکز بررویکرد زبانشناختی به اختلال ویژه خواندن)
%A اصغری نکاح, سید محسن
%J دومین همایش پیشگیری از معلولیت ها
%D 2013
