مقدمه: به علت اهمیت نقش خودتنظیمی و جهت‌گیری اهداف در فرآیندهای آموزش و یادگیری، ضروری است که فاکتورهای مؤثر در توسعه آن‌ها، مورد بررسی قرار گیرند. به نظر می‌رسد، تفکر انتقادی یکی از سازه‌های مرتبط با خودتنظیمی یادگیری و جهت‌گیری هدفی در دانشجویان باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین رابطه میان تفکر انتقادی با انواع هدف‌گرایی و خودتنظیمی در دانشجویان پرستاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود انجام شد. روش: پژوهش به روش توصیفی همبستگی بر روی 104 نفر از دانشجویان کارشناسی پرستاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود انجام شد. نمونه به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای از میان 290 دانشجوی این رشته انتخاب شد. با استفاده از سه پرسشنامه سنجش جهت‌گیری‌های هدفی Midgely و همکاران (1998)؛ پرسشنامه راهبردهای انگیزشی یادگیری Pintrich و De Groot (1990)؛ و پرسشنامه سنجش مهارت‌های تفکر انتقادی کالیفرنیا (فرم ب)، داده‌های مورد نظر جمع‌آوری شد. پیش از اجرای ابزار، روایی و پایایی آن‌ها اندازه‌گیری و تأیید شد. یافته‌ها: براساس نتایج میانگین اهداف پیشرفت 4/19±92، یادگیری خودتنظیمی 7/14±5/103 و تفکر انتقادی 7/2±2/9 بود. بین اهداف پیشرفت و یادگیری خودتنظیمی همبستگی مثبت معناداری وجود داشت (01/0>p)، اما بین تفکر انتقادی با یادگیری خودتنظیمی و اهداف پیشرفت تحصیلی همبستگی معناداری مشاهده نشد و فقط مؤلفه تحلیل تفکر انتقادی با مؤلفه شناخت یادگیری خودتنظیمی ارتباط مثبت معنادار داشت (01/0>p). سه متغیر جهت‌گیری هدفی تبحری، عملکردی-رویکردی و مؤلفه تحلیل در تفکر انتقادی 9/39% در پیش‌بینی خودتنظیمی یادگیری دانشجویان پرستاری نقش داشتند (000/0=p). مدل نهایی رگرسیون نشان داد دانشجویانی که اهداف تبحری و توانایی تحلیل بالاتری دارند، راهبردهای خودتنظیمی بهتری در یادگیری خود دارند. نتیجه‌گیری: از آنجا که تفکر انتقادی، یکی از مؤلفه‌های مؤثر در فرآیندهای شناختی دانشجویان است، شاید بالا بودن سطح تفکر انتقادی دانشجویان و استفاده آن‌ها از استراتژی‌های پردازش عمیق در یادگیری خود، باعث بهبود جهت‌گیری‌های هدفی و انتخاب راهبردهای خودتنظیمی مؤثرتر در آن‌ها بشود. در صورتی که هدف، توسعه حرفه‌ای و تربیت پرستارانی است که توانایی کنترل اهداف خود را داشته و خود راهبر باشند، باید رسالت دانشکده‌های پرستاری، ترویج و آموزش تفکر انتقادی به دانشجویان باشد و استادان پرستاری در مورد استفاده از روش‌های سنتی تدریس و ارزشیابی مبتنی بر اندازه‌گیری محفوظات تجدیدنظر کنند.

کلمات کلیدی