چکیده مقاله: در بسیاری از نظام های کشاورزی پایدار و بخصوص در کشاورزی زیستی از کمپوست و کودهای آلی جهت بهبود حاصلخیزی خاک و افزایش عملکرد گیاهان استفاده می شود. اسید هیومیک به عنوان یک اسید آلی حاصل از هوموس و سایرمنابع طبیعی از طریق اثرات هورمونی و بهبود جذب عناصر غذایی، سبب افزایش عملکرد ریشه و اندام هوایی می شود. این تحقیق به منظور بررسی تاثیر دو نوع کود آلی اسید هیومیک و کمپوست به همراه کود فسفره بر عملکرد بخش رویشی گیاه ریحان در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی (فاکتوریل) با سه تکرار شامل سه سطح اسید هیومیک (صفر، 10 و 20 میلی گرم بر کیلو گرم خاک)، سه سطح کمپوست زباله شهری (صفر، 5 و 10 تن بر هکتار) و سه سطح فسفر (صفر، 10 و 20 میلیگرم بر کیلوگرم خاک) با استفاده از کود سوپر فسفات بود. کودهای آلی موجب افزایش معنی دار ارتفاع گیاه، تعداد ساقه فرعی، وزن تر و خشک کل اندام هوایی گیاه، وزن تر و خشک برگ و نسبت وزن برگ به وزن ساقه شد. نتایج نشان داد که، اثرات ساده و متقابل تیمارها بر روی این صفات معنی دار بود. بیشترین ارتفاع گیاه و تعداد ساقه فرعی در سطوح بالای اسید هیومیک و کمپوست مشاهده شد. بیشترین وزن تر و خشک برگ و کل اندام هوایی گیاه در برهمکنش اسید هیومیک 20 میلی گرم بر کیلوگرم و کمپوست 10 تن بر هکتار با سطوح 10 و 20 میلی گرم بر کیلوگرم کود فسفر و کمترین مقدارآنها در تیمار شاهد به دست آمد .در مجموع می توان گفت که کاربرد اسید هیومیک و کمپوست به دلیل اثرات مختلف فیزیولوژیکی، علاوه بر افزایش عملکرد ریحان، می توانند در جهت کاهش مصرف کودهای شیمیایی و همچنین کاهش آلودگی محیط زیست نقش مثبتی داشته و به عنوان موادی با منبع طبیعی در جهت پایداری و افزایش تولید محصولات زراعی مورداستفاده قرار گیرند.

کلمات کلیدی