به منظور شناخت وضعیت مدیریت گاوداری های صنعتی و نیمه صنعتی استان های خراسان به ویژه از نظر تغذیه، تعداد 113 واحد گاو شیری دارای پروانه و کارت شناسایی از طریق پرسشنامه و بازدید بررسی شدند. درصد گاوهای دوشا، خشک، تلیسه های آبستن، تلیسه های غیرآبستن، گوساله های 6 0 درصد / 10 و 1 ،9 ،15 ،6 ،11 ،10 ، تا 12 ماهه، گوساله های کمتر از 6 ماه، گوساله های شیری و گاو نر داشتی در واحدهای مورد مطالعه به ترتیب 39 3 درصد بود. تغییرات زیادی در فراوانی، نوع و کیفیت مواد خوراکی به ویژه علوفه وجود / 25 کیلوگرم و درصد چربی 5 / بود. میانگین تولید روزانه شیر 5 داشت. تغییرات قیمت مواد خوراکی در طول سال حدود 30 درصد بود. مصرف مواد مغذی بیش از حدود توصیه شده بود و درصد هزینه تغذیه مازاد از 9 درصد بود. عمده کنسانتره های مصرفی در / 15 و 1 ،14/3 ،9/ کل هزینه خوراک روزانه برای گاوهای پرشیر، متوسط شیر، کم شیر و خشک به ترتیب 1 محل گاوداری ها تهیه می شد. میانگین غلظت انرژی خالص شیردهی در کیلوگرم ماده خشک و د رصد پروتئین خام کنسانتره های دست ساز و 15 درصد /3±1/ 1 مگاکالری و 04 /68±0/ 16 درصد، 04 /1±0/ 1 مگاکالری، 8 /73±0/ کنسانتره های تهیه شده در کارخانه های خوراک دام به ترتیب 03 بود. در بیشتر واحدها اتلاف مواد سیلویی شکلهای مختلف به ویژه در طی فرآیند سیلوکردن و نگهداری آن مشخص بود . به طور کلی در این مطالعه مشخص شد که اساساً گاوداران جیره های حاوی انرژی بیشتر و نامتوازن از نظر پروتئین را به مصرف گاوهای شیری می رساندند و کیفیت علوفه پایین و به شدت متغیر بود. جهت بهبود وضعیت و استفاده بهینه از امکانات، اعمال مدیریت فنی و آموزشهای ترویجی توصیه می شود.

کلمات کلیدی