مرزهای جغرافیای سیاسی کشورها یکی از مهمترین بخش های آنها می باشد که مانند پوست بدن برای کشور بوده و از ورود بیماری ها، ناامنی ها، خسارتها و ... به کشور جلوگیری می نمایند و از سوی دیگر دروازه کشور جهت برقراری روابط اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و ... با کشورهای همسایه می باشد. برقراری تعادل بین این دو نیازمند مدیریت مرزهای کشور است تا از این طریق بتوان ضمن جلوگیری از ورود ناامنی های فرامرزی به کشور زمینه استفاده از فرصت های فرامرزی را نیز برای کشور فراهم آورد. یکی از شاخص های اصلی موثر در مدیریت مناسب مرزها عشایر ساکن نواحی مرزی می باشند. این ساکنان مرزی با توجه به شناخت آنها نسبت به مناطق مرزی، ارتباط عاطفی آنها با مناطق مرزی، توانایی تحرک و جابجایی سریع و ...، می توانند نقش و جایگاه برجسته ای را در مدیریت بهتر مرزها به خود اختصاص دهند. در این بین، از آنجا که جمهوری اسلامی ایران دارای مرزهای طولانی بوده و بیشترین همسایگان مرزی در جهان را دارا می باشد در حراست و کنترل از مرزهای خود تاحدودی از این ظرفیت عشایر کشور به صورت رسمی و غیر رسمی استفاده نموده است. اما استفاده کامل از عشایر کشور در جهت مدیریت بهتر مرزها نیازمند شناخت دقیق ظرفیت ها و پتانسیل های آنها در این حوزه می باشد. در این راستا، مقاله حاضر بر آن شده است با رویکردی جغرافیایی- سیاسی و طی مطالعاتی نظری و تحلیلی ظرفیت ها و پتانسیل های عشایر را در مدیریت مرزها مورد بررسی قرار دهد.

کلمات کلیدی