افزایش تولید زباله و به تبع آن افزایش هزینه جمع آوری و انهدام آن درکنار محدودیت بودجه شهرداری ها، خسارت اکولوژیکی ناشی از زباله های خطرناک، کمیابی اراضی برای دفن زباله در حوزه شهری، مدیریت موثر پسماندهای شهری بویژه شهرهای شمالی کشور از جمله شهرستان ساری را در کنار عواملی نظیر «بالا بودن سطح آب زیرزمینی، حاصلخیزی خاک منطقه، تراکم جمعیت، جاذبه های گردشگری فراوان و موقعیت خاص جغرافیایی» امری اجتناب ناپذیر ساخته است. مطالعات انجام گرفته بیان کننده این است که در زمینه مدیریت زباله نگرش تک سیاستی در برنامه ریزی از اثربخشی و کارآیی کافی برخوردار نبوده و باید مجموعه ای از سیاستها را در ارتباط با یکدیگر در نظر گرفت. این مقاله در راستای نگرش همه جانبه و فراگیر و با هدف ارائه مدل اثربخش در زمینه مدیریت پسماند های شهرهای شمالی بویژه شهرستان ساری، رویکرد مدیریت جامع پسماند را با اولویت کاهش تولید زباله، استفاده مجدد از آن و بازیافت و استحصال انرژی که مطلوب بودن هر سه بعد زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی را شامل می شود بر مبنای روش برنامه ریزی مبتنی بر تفکر سیستمی و رسم دیاگرام چرخه علی و معلولی پیشنهاد می کند. برای رسیدن به این هدف در کنار مطالعات اسنادی از روش کیفی و از طریق مصاحبه‌های مستقیم با کارشناسان مربوطه استفاده گردید. نتایج مطالعات انجام گرفته که توسط نرم افزار تحلیل دینامیک Vensimمدلسازی شد حاکی از آن است که علیرغم توجه فراوان کشور های توسعه یافته و در حال توسعه به ضرورت بکار گیری تفکر سیستمی برای مدیریت پسماند های شهری، این موضوع در کشور ما و شهرستان مورد مطالعه لحاظ نمی شود و همین موضوع یکی از جنبه های نوآوری تحقیق حاضر می باشد. طبق نتایج این تحقیق در حال حاضر اولین و موثرترین قدم در استقرار مدیریت جامع پسماندهای شهری، اجرای کامل و صحیح طرح تفکیک از مبدا می باشد. نتایج تحقیق همچنین، به لزوم در نظر گرفتن ارتباطات بین ۳ زیر سیستم زیست محیطی‌، اقتصادی و اجتماعی و پرهیز از برنامه ریزی‌های تک بعدی تاکید می‌کند.

کلمات کلیدی