مطالعه حاضر روند و تغییرات مکانی ذرات معلق در هوا در جنوب غرب آسیا با تاکید بر منطقه سیستان به عنوان یک منطقه انتشار ذرات معلق در جنوب شرقی ایران را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. بستر های خشک دریاچه های هامون واقع در شمال منطقه سیستان منشاء اصلی گرد و غبار در این منطقه است. بادهای فصلی منطقه با اثر بر ذرات خشک شده بستر دریاچه ها زمینه را برای افزایش فعالیت های گرد و غبار و و در نتیجه افزایش بار معلق اتمسفر فراهم می سازد. نتایج نشان می دهد که سطح آب در دریاچه هامون به طور قابل ملاحظه ای از سال به سال در طول دوره 1985-2005 تغییر نموده است و به شدت در ارتباط با تغیرات بارش و از طرف دیگر فراوانی روزهای گرد و خاک و کاهش دید بوده است. بر اساس داده های شاخص گرد و غبار(AI) و عمق نوری ذرات (AOD) حاصل از سنجنده های OMI, MISR و MODIS پس از خشکسالی طولانی مدت سال 1999 بار ذرات معلق به طور قابل توجهی افزایش پیدا کرده است. نتایج یک سیکل ماهانه و فصلی مشخص برای ذرات گرد و غبار در اتمسفر را نشان میدهد بطوریکه در تابستان دارای بیشترین مقدار و در زمستان کمترین مقدار می باشد، این نتایج برای دو دوره ماهانه و فصلی با الگوهای مکانی و زمانی مشخص برای تمامی سنجنده های MISR ، MODIS و TOMS / OMI بدست آمده است. غلظت بالاتر ذرات معلق در اتمسفر در طول تابستان را می توان نتیجه از عمل ترکیبی خشک شدن فصلی دریاچه هامون و باد های قوی لوار که از شمال به دریاچه میوزند تفسیر شده است. نتایج نیز درصد روند تغییرپذیری مکانی شاخص های گرد و غبار را با تفاوت های مشخص در دورهای فصلی و ماهانه نشان می دهد. به طور کلی، در بخش غربی منطقه مورد مقدار روند تغییرپذیری شاخص ها افزایش می یابد در حالی که در قسمت شرقی حالت نرمال و حتی روند منفی به خصوص در ماههای فوریه تا اکتبردارد.این روند کاهشی به خصوص در منطقه صحرای تار و شمال دریای عمان در طول ماههای ژوئن تا اوت کاملا متمایز است

کلمات کلیدی