آنچه در روند یک آیین، برای فرد معتقد به نظام ذهنی حاکم بر آن رخ می دهد، یک "تجربة اساطیری" است. تجربة اساطیری، به مثابه آیینی نمایشی است که به طور منظم باید تکرار شود آیینها در شاهنامه نیز کارکرد تکرار ارزشهای کهن الگویی را نمایندگی می-کنند. نظریة اسطوره- آیین، بر اساس نگره ای مبتنی بر زمینه ای انسان شناختی، اعتقاد دارد که وجود اسطوره، معطوف به وجود آیین است. در این جستار، به یاری رهیافتهای برآمده از این نظریه، اسطورة توتمی گاو در شاهنامة فردوسی بررسی شده است و بر مبنای این واکاوی، سه لایة معنایی برای ابعاد آیینی این اسطوره مشخص شده است: حرمت کشتن آن؛ تبدیل شدن آن به یک پدر- مربی (پرمایون)؛ کیش قربانی و تبدیل شدن آن به قربانی نمادین؛ و در نهایت، تکرار کنش آیینی مرتبط با الگوی جاودانگی نیای توتمی در ابزاری مرتبط با مفهوم آن که وسیلة تکرار یک آیین است (گرز گاوسر).

کلمات کلیدی