در سال های اخیر، توجه به سلامت محصولات غذایی به ویژه حبوبات که از جمله ی مهمترین منابع پروتئینی در سطح دنیا به شمار می-روند، به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. به منظور بررسی اثر سطوح مختلف سوپرجاذب رطوبت و اسید هیومیک بر برخی خصوصیات کمی و شاخص های رشدی لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) آزمایشی در سال زراعی 91-1390 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، به صورت کرت های خرد شده نواری در قالب طرح پایه ی بلوک‌های کامل تصادفی و با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل سه سطح مختلف سوپرجاذب (صفر، 40 و 80 کیلوگرم در هکتار) به عنوان عامل اصلی، دو سطح اسید هیومیک (صفر و 3 کیلوگرم در هکتار) به عنوان عامل فرعی و دو سطح آبیاری (مدار آبیاری 7 و 14 روز) به عنوان عامل نواری بودند. نتایج آزمایش نشان داد که اثر متقابل سوپرجاذب و اسید هیومیک بر عملکرد دانه معنی دار بود، به طوری که بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب در تیمارهای 80 کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب به علاوه ی اسید هیومیک (9/3475 کیلوگرم در هکتار) و عدم کاربرد سوپرجاذب بدون اسید هیومیک (6/1710 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد. اثر متقابل سوپرجاذب و مدار آبیاری به طور معنی داری بر تجمع ماده ی خشک تأثیر داشت، به طوری که مدار آبیاری 7 روز در تمامی سطوح سوپرجاذب مورد مطالعه نسبت به مدار آبیاری 14 روز برتر بود و تجمع ماده ی خشک را در هر یک از سطوح صفر، 40 و 80 کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب به ترتیب 15، 9 و 11 درصد افزایش داد. نتایج اثر متقابل اسید هیومیک و مدار آبیاری نشان داد که کاربرد اسید هیومیک در مدار آبیاری 7 و 14 روز به ترتیب منجر به افزایش 11 و 14 درصدی شاخص سطح برگ شد. در بررسی اثر متقابل سه گانه ی سوپرجاذب، اسید هیومیک و مدار آبیاری بر سرعت رشد محصول مشاهده شد که در شرایط کاربرد و عدم کاربرد اسید هیومیک و در هر دو مدار آبیاری 7 و 14 روز، با افزایش مقادیر مصرفی سوپرجاذب، سرعت رشد محصول افزایش یافت. به طور کلی با توجه به یافته های این پژوهش، به نظر می‌رسد می‌توان با استفاده از نهاده‌های اکولوژیک ضمن کاهش مصرف کودهای شیمیایی و مخاطرات زیست‌محیطی ناشی از آنها، پایداری تولید را در درازمدت حفظ نمود.

کلمات کلیدی