استفاده از کودهای آلی و بیولوژیکی از راهکارهای مهم کاهش اثرات زیان بار کودهای شیمیایی در مدیریت پایدار بوم نظام های کشاورزی محسوب می‌شوند. به منظور بررسی اثر کمپوست بقایای بستر قارچ خوراکی(SMC) و مایکوریزا بر عملکرد و اجزای عملکرد سیر (Allium sativum L.) آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه ی بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 89-1388 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. مایکوریزا (Glomus mosseae)(کاربرد و عدم کاربرد) به عنوان عامل اصلی و کاربرد سطوح مختلف کمپوست بقایای بستر قارچ (سطوح 0،20،40، 60، 80 و100 تن در هکتار) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج آزمایش نشان داد که اثر سطوح مختلف کمپوست بقایای بستر قارچ بر اکثر صفات مورد مطالعه معنی‌دار بود، این در حالیست که میکوریزا اثر چندانی بر عملکرد و اجزای عملکرد سیر نداشت. با توجه به نتایج آزمایش، بیشترین قطر و طول سوخ و تعداد سوخک در بوته در تیمار 100 تن در هکتار کمپوست بقایای بستر قارچ مشاهده شد. بیشترین عملکرد اقتصادی با 12760 کیلوگرم در هکتار در تیمار 100 تن SMC در هکتار مشاهده شد، به طوری که با کاربرد 100 تن در هکتار SMC عملکرد اقتصادی در مقایسه با تیمار شاهد 48 درصد افزایش یافت. بیشترین ماده خشک تولیدی و شاخص برداشت نیز در تیمار 100 تن در هکتار کمپوست بقایای بستر قارچ مشاهده شد. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که کاربرد SMC خصوصیات کمی و کیفی آن را بهبود می‌بخشد و در نتیجه می تواند به عنوان جایگزینی مناسب برای کودهای شیمیایی مطرح شود.

کلمات کلیدی