منابع آبی کته تلخ (به سمت رودشور) که در مجاورت با منطقه افیولیتی سرهنگ-گلبو (شمال غرب تربت حیدریه) قرار دارد مورد بررسی آلایندگی ارسنیک قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد تمامی نمونه ها دارای مقادیر بالایی از ارسنیک بوده به طوری که در برخی از مناطق همچون گلبو، غلظت ارسنیک بیش از دوازده برابر حد مجاز بود. شباهت های لیتولوژیک سنگ منشأ آبخوان، شیب هیدرولوژیکی منطقه و ژئوشیمی آب های رودشور و مناطق مجاور نشان می دهد که فرآیند های مشترکی کنترل کننده آرسنیک آب های سطحی و زیرزمینی در سراسر منطقه است. منشاء اصلی آلودگی منابع آب به ارسنیک، از ارسنیک موجود درکانی های سولفیدی بویژه پیریت و ارسنوپیریت (FeAsS) موجود رگه های سولفیدی منطقه می باشد. با وجود این، سازوکار تاثیر انتشار ارسنیک در فاز های آبی و زمان اقامت آن در آب های زیرزمینی، نامشخص باقی مانده است. مطالعات ژئوشیمیایی در منطقه نشان داد که آرسنیک در سطح یا محیط های نزدیک به سطح آزاد و سپس طی برهمکنش-های ژئوشیمیایی به عمق منتقل شده است. حالت های انتشار آرسنیک در فازهای آبی منطقه، از بازه اکسایش جامدات آرسنیک دار تا جابجایی لیگاند های رقیب، تغییر می نماید. در ابتدا، در حضور سولفیدها و شرایط کاهشی، ارسنیک به صورت گونه تیوارسنیک می بایستی باشد. سپس با وجود اکسیژن و شرایط اکسیدان، ارسنیک تبدیل به ارسنت (arsenate) می شود. بنابراین، انحلال آهن (III) موجود در اکسید ها و هیدروکسید های آهن و نیز انتشار همزمان آرسنیک، منبع اصلی غلظت بالای آرسنیک در آب های زیرزمینی منطقه می باشد.

کلمات کلیدی