این آزمایش با هدف ارزیابی نقش مقادیر کود دامی بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی ختمی، به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج تیمار (صفر، 10، 20 30 و 40 کیلوگرم در هکتار کود گاوی) و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 92-1391 به اجرا درآمد. صفات اندازه گیری شده شامل ارتفاع بوته، تعداد چتر و چترک، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و - بود. بالاترین عملکرد (p≤0/ عملکرد اسانس زیره سیاه بودند. نتایج نشان داد که اثر کود دامی بر عملکرد کمی و کیفی زیره سیاه معنیدار ( 01 19 گرم در متر مربع) بدست آمد. / 97 گرم در متر مربع) و کمترین آن برای تیمار شاهد ( 56 / دانه برای تیمار 40 تن در هکتار کود دامی ( 56 0 گرم در / 0 گرم در متر مربع) و کمترین آن در تیمار شاهد ( 195 / بالاترین عملکرد اسانس نیز برای تیمار 40 تن در هکتار کود دامی ( 975 متر مربع) به دست آمد. کودهای حیوانی به عنوان نهاده غیر شیمیایی به دلیل اثری که بر بهبود ساختمان خاک، توسعه بهتر ریشه در خاک، فراهم کردن عناصر غذایی برای گیاه، تنظیم دمای خاک و جمعیت میکروارگانیزم ها و کمک به بهبود جذب عناصر غذایی توسط گیاهان دارند می توانند در نظام های اکولوژیک کم نهاده دارویی به عنوان جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی در جهت حاصلخیزی بیشتر خاک و تولید فرآورده های دارویی سالم مورد استفاده قرار گیرند.

کلمات کلیدی