چکیده : پدافند غیر عامل به مجموعه اقدامات و تدابیری گفته می شود که بدون بکارگیری سلاح موجب کاهش آسیب پذیری ها و افزایش پایداری در مقابل تهدیدات می شود. در واقع ما تهدیداتی در دو حوزه سخت، نرم داریم که تلاش می شود با مجموعه ای از سیاست ها و اقدامات غیر نظامی به مقابله با آنها بپردازیم تا کاهش آسیب پذیری و افزایش پایداری حاصل شود.در این بین آنچه مورد تهدید قرار می گیرد می تواند شامل افراد و جامعه انسانی، تاسیسات و فضاهای انسان ساخت،محیط زیست و حکومت یا نظام سیاسی باشد. تاکنون رویکرد غالب در مطالعات و پژوهش های پدافند غیر عامل عمدتا تهدیدات سخت مانند حمله نظامی، اقدامات تروریستی و... بوده است و از اینرو آنچه بیشتر به عنوان مولفه مورد تهدید مطرح می شده است، فضای انسان ساخت و مراکز و تاسیسات حیاتی، حساس و مهمی بوده است که وظیفه خدمات رسانی به جامعه را بر عهده داشته است. در این چارچوب عمدتا پژوهش های صورت گرفته در حوزه فنی مهندسی، برنامه ریزی شهری، معماری و شهرسازی و... بوده است و هدف اصلی این نوع پژوهش ها عمدتا این بوده است که با رعایت اصول پدافند غیر عامل چون استتار، اختفاء، پوشش، مقاوم سازی و... مراکز و تاسیسات شهری، حیاتی، حساس و مهم از گزند حملات نظامی و تروریستی دشمن محفوظ بماند. حال آنکه ، امروزه تهدیدات جدیدی در قالب جنگ نرم متوجه افراد، جامعه، نظام سیاسی و حکومت است که بدون استفاده از شیوه ها و تجهیزات خشن سنتی و نظامی، با پیچیده ترین و ظریف ترین روش ها و با کمک ابزار های مدرنی چون ماهواره، اینترنت و... به تخریب و تهدید می پردازند. این پژوهش تلاش دارد با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی و تبیین جایگاه جنگ نرم و تهدیدات ناشی از آن در عرصه فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بپردازد و نقش و جایگاه پدافند غیر عامل را در این زمینه ها مورد واکاوی قرار دهد.

کلمات کلیدی