در این پژوهش ، برخی از ضرب المثل های زبان فارسی را که در انها مشکل و نوع برخورد با ان مطرح شده، در چارچوب طرحواره های قدرتی بررسی می کنیم. بر اساس یافته ها، در ضرب المثل های بررسی شده طرحواره های قدرتی سه امکان دارند: وجود مشکل به مثابه سد که نمی توان ان را از سر راه برداشت. در این گونه ضرب المثل ها راهکار یا توصیه ای برای حل مشکل وجود ندارد. دومین امکان این است که مشکل را می توان از طریق جانشینی آن با چیزی دیگر حل کرد. وجود مشکل به عنوان یک سد که می توان آن را از سر راه کاملاً برداشت و آن را پشت سر گذاشت، سومین امکان است. امکانات دوم و سوم به ترتیب بیشترین و کمترین میزان بسامد را در ضرب المثل های بررسی شده داشته اند. امکان دوم خود انواعی دارد که از میان آن ها ضرب المثل هایی که بیانگر جانشینی مشکل با چیزی دیگر و حل مشکل از طریق راه حل مطلوب و مناسب هستند، بیشترین فراوانی را دارند. ضرب المثل های تحلیل شده و بسامد امکانات طرحوارة قدرتی رهیافت هایی را دربارة روان شناسی قوم شناسیِ ایرانی ارائه می دهند، بدین صورت که تفکر حاکم بر رفتار و منش قوم ایرانی در گذشته و حال این بوده و هست که در برابر سد مشکلات پایداری داشته باشد، برای هر مشکلی در جستجوی راهکار و راه حلی باشد و هم چنین سعی کند بهترین راه حل را در مواجهه با مشکل و رفع آن برگزیند. غالب ضرب المثل ها گویای اینند که قوم ایرانی روحیه ای قوی و بالا در برابر مشکلات دارد.

کلمات کلیدی