در این پژوهش، جهت بررسی روند تغییر پارامترهای اقلیمی و تبخیر- تعرق مرجع در چند نمونه اقلیمی ایران، از داده های روزانه دمای بیشینه، دمای کمینه، رطوبت نسبی، سرعت باد، بارش و ساعات آفتابی ایستگاه های سینوپتیک تهران، سبزوار، کرمان، گرگان، همدان و یزد در یک دوره بلندمدت (2008- 1961) استفاده شد. ابتدا میانگین ماهانه و سپس سالانه پارامترهای اقلیمی محاسبه شده و نمودارهای سری زمانی مربوطه ترسیم شد. پس از آن تبخیر- تعرق گیاه مرجع دوره مورد مطالعه به روش فائو- پنمن- مانیث محاسبه شده و سپس به اجزاء تابشی و آئرودینامیکی تفکیک شد. در نهیت نمودارهای سری زمانی تبخیر- تعرق پتانسیل و اجزای آن ترسیم شده و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از وجود روند افزایشی میانگین سالانه دمای بیشینه، کمینه و متوسط در همه ایستگاه ها بوده است. بیشترین میزان افزایش دمای بیشینه، کمینه و متوسط به ترتیب متعلق به ایستگاه های کرمان و یزد (مشترکاً 26/0 سلسیوس در هر دهه)، تهران (726/0 سلسیوس در هر دهه) و تهران و سبزوار (مشترکاً 47/0 سلسیوس) بوده است. متوسط سالانه رطوبت نسبی در همه ایستگاه ها و متوسط سالانه ساعت آفتابی نیز در همه ایستگاه ها به جز تهران دارای روند افزایشی بوده است. در خصوص متوسط سالانه سرعت باد گرچه در نیمه ابتدایی دوره مورد مطالعه روند کاهشی در همه ایستگاه ها مشاهده شد اما از 1992 به بعد غالب ایستگاه ها با روند افزایشی رو به رو شده اند. در رابطه با ETrad همه ایستگاه ها دارای روند افزایشی می باشند (بیشترین مربوط به گرگان با 86/79 میلی متر هر دهه). اما روند ETaero در کرمان، سبزوار، یزد و تهران، کاهشی و در همدان و گرگان افزایشی بوده است. همچنین ET0 نیز در کرمان، یزد و تهران دارای روند کاهشی و در همدان، گرگان و سبزوار، روند افزایشی داشته است. بنابراین به طور کلی با توجه به تغییرات مشاهده شده در پارامترهای اقلیمی و نیز تبخیر- تعرق مرجع، رخداد پدیده تغییر اقلیم در مناطق مورد مطالعه به اثبات می رسد.

کلمات کلیدی