مقدمه و هدف: دز ناشی از فوتونوترون ها که در پرتودرمانی با شتابدهنده های خطی پرانرژی تولید می شوند، به دلیل RBE بالای آن ها بسیار مورد توجه بوده و منجر به افزایش خطر سرطان ثانویه در بافت های سالم می شوند. در این گزارش، دز فوتونوترون رسیده به بیمار تحت پرتودرمانی در ناحیه لگن با شتابدهنده خطی PRIMUS 15 MV Siemens مورد مطالعه قرار گرفته است. مواد و روش ها: سر شتابدهنده با استفاده از کد MCNPX شبیه سازی و از فانتوم های مرجع مرد و زن بزرگسال ICRP به عنوان مدل کاملی از بدن بیمار استفاده شده است. شبیه سازی ها برای درمان سرطان پروستات و رکتوم با 4 میدان تابشی برای فانتوم وکسل مرد و زن،، بر اساس طرح درمان انجام شده در مرکز رضا (ع)، انجام شده است. یافته ها: نتایج نشان می دهد که اعضای نزدیک به ناحیه درمان بیشتر تحت تأثیر فوتون های تابشی هستند و بیشترین دز نوترون در اعضای سطحی وجود دارد. بر این اساس، استخوان های پا شامل tibia، fibula، femora و همچنین لگن، روده کوچک، غدد لنفاوی، ماهیچه ها و پوست بیشترین دریافت دز نوترون را داشته اند. علاوه بر این، در فانتوم زن breast نیز دز نوترون قابل توجهی را دریافت کرده است. بطوریکه میزان دز معادل breast در فانتوم زن و ماهیچه های پا در فانتوم مرد ، به ترتیب برابر با mSv/Gy 24/1 و mSv/Gy 13/1 (بر واحد دز جذبی فوتون در رکتوم و پروستات) به دست آمده است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده مشاهده می شود که برخلاف فوتون، توزیع میزان دز نوترون به فاصله بین ناحیه درمان و بافت های سالم وابسته نیست و در اعضای سطحی بیشتر است. هم چنین این مطالعه نشان می دهد که کد MCNPX می تواند به عنوان ابزاری قدرتمند برای ترابرد نوترون در طرح درمان مورد استفاده قرار گیرد. زیرا آلودگی نوترونی در طراحی طرح درمان در نظر گرفته نشده و این امر تنها با استفاده از محاسبات مونت کارلو انجام پذیر است.

کلمات کلیدی