امروزه طرح تخصیص مکان یا مکانهای مناسب برای ارائه ی یک یا چند فعالیت خاص در سطح شهر، جزء مراحل مهم طرحهای اجرایی به شمار می رود. بهینه سازی موقعیت هایی جهت استقرار مراکز ارائه خدمات در سطح یک شهر، نه تنها کمک بزرگی به شهروندان جهت دسترسی راحت و سریع به این خدمات می نماید، بلکه بار ترافیکی ناشی از سفرهای عمومی درون شهری را نیز کاهش می دهد. طرح ایجاد مرکز خدماتی جدید، معمولاً فرآیندی زمان بر و پر هزینه است. لذا پیش از آنکه مرکز خدماتی تاسیس شود، لازم است که مکانهای مناسب ارزیابی شده و قابلیت ها و ویژگیهای هر مرکز بررسی گردند. از موثرترین راه های برآورد میزان مناسب بودن مکان یک مرکز خدماتی، اندازه گیری میانگین مسافت پیموده شده توسط نقاط تقاضا، برای رسیدن به محل مرکز خدماتی است. هرچه میانگین فاصله سفر افزایش یابد، دسترسی مرکز خدماتی و در نتیجه کارآیی مکان تعیین شده برای مرکز خدماتی نیز کاهش خواهد یافت. در این راستا مدل P-median از پرکاربردترین روشهای تخصیص تسهیلات مکانی. با هدف اختصاص مکان مناسب برای تعداد P مرکز جهت ارائه خدمات، معرفی شده است به طوری که مجموع فواصل وزن دار لازم جهت انتقال خدمات به مراکز تقاضا حداقل شود. لذا فرض بر آنست که تمامی مراکز تنها یک نوع خدمت را ارائه نموده و به منظور دریافت خدمات، نقاط تقاضا به نزدیکترین مرکز خدماتی مراجعه می کنند. در این راستا، به منظور بالا بردن میزان دقت در مسایل مکان یابی، استفاده از سیستم اطلاعات مکانی ضروری می باشد. در این مقاله، ابتدا عوامل و معیارهای مختلفی که بر عملکرد تسهیلات موثرند مورد بحث قرار گرفته و در محیطهای خدماتی برخی مدلها و روشهای تخصیص تسهیلات به همراه نقاط قوت و ضعف هر یک، معرفی می گردند. نظریه ی فازی بسیاری از مفاهیم، متغیرها و سیستم های مبهم و نادقیق را مدلسازی نموده و زمینه را برای استدلال، کنترل و تصمیم گیری در شرایط عدم قطعیت فراهم می آورد. در پایان توسعه مکان یابی تسهیلات در سیستم اطلاعات مکانی به کمک P-median Fuzzy تشریح می گردد.

کلمات کلیدی