هدف:این پژوهش به بررسی برنامه درسی قصد شده و اجراشده مقطع راهنمایی تحصیلی بر اساس مولفه های هفت گانه مورد نظر یونسکو در زمینه آموزش صلح می پردازد. این مولفه ها عبارتند از: حقوق بشر و دموکراسی، تعاون و همبستگی، حفظ فرهنگها، خودودیگران، انترناسیونالیسم، حفاظت از محیط زیست ومعنویت. از آنجا که کتب درسی به عنوان یکی از منابع اصلی انتقال اطلاعات و معلومات به دانش آموزان می باشد در برنامه درسی قصد شده به تحلیل محتوای کتابهای درسی مقطع راهنمایی پرداخته شده و از آنجا که معلمان نقش مهمی در ارتقای درک متقابل، شکیبایی، همدلی و دوستی در دانش آموزان ایفا می کنند تلاش شده تا روشهای یاددهی-یادگیری معلمان این مقطع بر اساس مولفه های هفت گانه یونسکو مورد تحلیل قرار گیرد. روش تحقیق: در بخش تحلیل برنامه درسی قصد شده تحلیل محتوا و در قسمت تحلیل برنامه درسی اجرا شده از نوع تحقیقات توصیفی- پیمایشی است. ابزار جمع آوری اطلاعات دو چک لیست محقق ساخته جهت تحلیل محتوا و مشاهده رفتار معلم بود. نمونه پژوهش در بخش اول شامل محتوای کلیه دروس کتابهای اجتماعی، فارسی، دینی و تاریخ سه پایه مقطع راهنمایی بوده است. همچنین در بخش دوم از طریق نمونه گیری تصادفی-طبقه ای60کلاس درس تعلیمات اجتماعی مدارس شهر ارومیه بعنوان نمونه تحقیق انتخاب گردیده است. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات بخش تحلیل محتوا ازروش آنتروپی شانون، و قسمت برنامه درسی اجرا شده آمار توصیفی واستنباطی آزمون t تک گروهی وتحلیل واریانس استفاده شده است. نتایج این پژوهش در بخش تحلیل محتوی نشان می دهد که کمیت و کیفیت مولفه های آموزش صلح یونسکو درکتابهای درسی مورد نظر چندان مورد توجه نبوده است. بیشترین توجه در دروس کتب دوره راهنمایی مربوط به مولفه تعاون و همبستگی است که در محتوای دروس کتاب اجتماعی دارای بیشترین فراوانی و درمحتوای دروس کتاب تاریخ دارای کمترین فراوانی است. همچنین کمترین میزان توجه، مربوط به مولفه های دموکراسی وحفاظت از محیط زیست است که کتب اجتماعی و دینی بیشترین وکتاب فارسی کمترین دروس را به مولفه دموکراسی اختصاص داده است. در نتایج بدست آمده از چک لیست مشاهده رفتار معلم نیز حاکی از آن است که معلمان در انجام مهارت های یاددهی- یادگیری لازم در زمینه آموزش صلح ضعیف‌تر از حد متوسط عمل می‌کنند. لازم به ذکر است که عملکرد معلمان در مورد شش مولفه پایین تر از حد متوسط بوده و تنها در مولفه معنویت معلمان در حد متوسط عمل کرده اند.

کلمات کلیدی