وقتی از آنارشی، خصوصاً در سطح بین المللی، سخن به میان می آید به ناگاه ذهن انسان به سمت (الف) وضعیت طبیعی و فقدان نظم یا (ب) وضعیت شبه مدنی و فقدان حکومت می رود. به عبارت دیگر، مفهوم آنارشی به عنوان یک مفهوم لازمان و لامکان نمایان می گردد که به نحو فراتاریخی در هر زمان و مکانی قابل اعمال است. این امر می تواند باعث سوءفهم در مناسبات بین المللی و در نتیجه، برداشت نادرست از نظریه روابط بین الملل شود. بدین خاطر، در مقاله ی حاضر تلاش می‌شود که با تبارشناسی مفهوم آنارشی ارتباط آن در دیدگاه های گوناگون نظریه بین المللی با رویه های گفتمانیِ وقت بررسی شده و گسست های آن عیان گردد. این مهم در چند مرحله انجام می شود: نخست، در مقدمه پس از بیان مسأله به روش این مقاله در مطالعه ی آنارشی عنایت می شود. دوم، رویکرد لیبرال نظریه بین المللی در مورد مفهوم آنارشی مورد بررسی قرار می گیرد. سوم، تفاوت نگاه واقع گرایان به مفهوم آنارشی بیان می شود. چهارم، همکاری در جامعه ی آنارشیک در محور بحث قرار می گیرد. پنجم، تردید جریان بازتاب گرای روابط بین الملل نسبت به وجود آنارشی در سطح بین المللی مورد بررسی واقع می شود. سرانجام، با استفاده از مفاهیم خرد، تغلب، نصیحت و احسان در نگاه، به ترتیب، فردوسی، خواجه نصیر الدین توسی، امام محمد غزالی و سعدی چارچوبی برای فهم محیط بین المللی به دور از دووجهی سلسله مراتب/ آنارشی غربی ارائه می گردد.

کلمات کلیدی