یکی از آلودگیهای اصلی در آب های سطحی آلودگی غیرنقطه ای است که اغلب ناشی از رواناب کشاورزی است . در این مطالعه هدف بررسی تغییرات فصلی پارامترهای کیفی آب در حوزه آبخیز گرگانرود - واقع در استان گلستان - و اثرفعالیتهای کشاورزی و آلودگی غیرنقطه ای بر آنهاست. در ابتدا، پارامترهای کیفی آب (پتاسیم، سدیم، pH، شوری، دبی آب، EC، سختی آب، یونهای سولفات، بیکربنات، کلر، منیزیم و کلسیم در سالهای ۱۳۴۵ تا ۱۳۸۸) به وسیله روشهای چند متغیره آماری بررسی شدند. MANOVA به منظور تعیین معنی داری تفاوت بین میانگینهای فصول، DA یا آنالیز تفکیکی جهت تعیین هم بستگی فصول با دوازده پارامتر کیفی آب، PCA، FA برای مشخص کردن پارامترهای شاخص کیفی آب انجام شد. به این ترتیب از طریق نتایج آماری اثر اقلیم (انجماد، هوازدگی و بارندگی) و فعالیتهای انسانی از جمله کشاورزی روی کیفیت آب مشخص شد. مهم ترین پارامترها در تفکیک فصول، به ترتیب پتاسیم، pH، اسیدکربنیک، کلسیم و منیزیم بود . مطابق نمودارهای بارگذاری آنالیز فاکتور، یونهای کلر، سدیم و پتاسیم در فصول بهار و تابستان مهم ترین پارامترها هستند که بیانگر مصرف کود (مخصوصا کود کلرور پتاسیم) و وجود آلودگی غیرنقطه ای در این فصول است. با استفاده از نرم افزار CROPWAT ماه هایی از سال که محصولات منطقه نیاز آبی شدید دارند تشخیص داده شد. محصولات مهم و شاخص منطقه عبارت اند: از پنبه، برنج، سویا، گندم و جو که تقر یبا بیشترین نیاز آبی تمامی این گونه ها، در اواخر بهار تا اواسط یا اواخر تابستان است. طبق نتا یج حاصل از آنالیزهای آماری فعالیت کشاورز ی در ایجاد آلودگی آب تأثیر ز یادی دارد که نتایج نرم افزار CROPWAT نیز آن را تأیید کرد.

کلمات کلیدی