مناسب ترین روش توسعه پایدار در محیط های شهری استفاده از فضاهای زیرزمینی در قالب تونل برای کاربری های مختلف حمل و نقلی و ارتباطی است. عبور تونل ها از مجاورت و یا عبور مستقیم از زیر سازه های سطحی امری اجتناب ناپذیر است، بنابراین پیش بینی و کنترل مقادیر تغییر مکان های حاصل از حفاری، به ویژه نشست سطحی زمین، همواره باید قبل از حفاری مورد توجه قرار گیرد و در حین حفاری کنترل گردد. روش های متعددی جهت پیش بینی و محاسبه مقادیر تغییر مکان نقاط درونی زمین توسط محققین ارائه گردیده است که شاید بتوان روش های ارائه شده را به طور کلی به سه دسته روش های تحلیلی، تجربی و عددی تقسیم کرد. در مقاله حاضر یکی از سازه های مستعد تغییر مکان های بحرانی در مسیر عبوری تونل خط 2 متروی مشهد به عنوان مطالعه موردی انتخاب و به روش تحلیل عددی اجزاء محدود مورد مدلسازی و تحلیل قرار گرفته است و مقادیر تغییر مکان های ایجاد شده در زمین و نیز اثرات محتمل حفاری بر سازه های سطحی مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین به منظور بررسی راه های کنترلی و نقاط حساس تر و مستعد سرمایه گذاری در مرحله مطالعات، اثر تغییرات پارامترهای هندسی بر مقادیر نشست سطحی بررسی شده است و نتایج پژوهش به صورت نمودار تغییرات پارامترها در برابر تغییرات مقادیر تغییر مکان نقاط مختلف درون زمین، نقاط سطحی و نقاط روی سازه های مجاور ارائه گردیده است و ممکن است قابل تعمیم برای شرایط مشابه باشد. پژوهش انجام گرفته نشان داده است که اثرات تغییر عمق بیش از تغییرات فاصله جانبی بین تونل و سازه-های سطحی بر نشست موثر است

کلمات کلیدی