در ارتباط هم یاری مورچه- شته، مورچه ها با جمع آوری عسلک حاوی کربوهیدرات شته ها، از آنها در برابر دشمنان طبیعی محافظت می نمایند. نقش مورچه ها در تنظیم پویایی جمعیت شته ها حایز اهمیت می باشند. در این مطالعه ، اثر فراوانی اولیه متفاوت شته Aphis gossypii Glover (Hom.: Aphididae) بر شدت هم یاری مورچه Tapinoma erraticum Latreille (Hym.: Formicidae) روی باقلا Vicia faba L. در میکروکوزم درون گلخانه بررسی گردید. سه جمعیت اولیه شته شامل رهاسازی پایین ( 1-1-1= یک بالغ، یک پوره سن 1 یا 2، یک پوره سن 3 یا 4)، رهاسازی متوسط ( 4-4-4) و رهاسازی بالا ( 8-8-8) انتخاب گردید. آزمایش به مدت بیست روز به طول انجامید. حضور مورچه نسبت به عدم حضور آن جمعیت شته را در هر سطح از تراکم اولیه به طور معنی دار افزایش داد. سرعت رشد جمعیت در تیمار با رهاسازی پایین (1-1-1) در ده روز اول آزمایش معادل 04/0± 25/0 و در ده روز دوم 01/0 ±17/0، در تیمار با رهاسازی متوسط (4-4-4) در ده روز اول آزمایش 04/0 ± 251/0 و در ده روز دوم 01/0 ± 157/0 و در تیمار با رهاسازی بالا (8-8-8) در ده روز اول آزمایش 01/0±20/0 و در ده روز دوم 001/0 ± 07/0 بود. بنابراین، نرخ رشد جمعیت شته در تیمار (1-1-1) 32 درصد، در تیمار (4-4-4) 37 درصد و در تیمار (8-8-8) 65 درصد در ده روز دوم نسبت به ده روز اول آزمایش کاهش یافت. نتایج نشان می دهد در انبوهی پایین شته شدت هم یاری مورچه با جمعیت شته عکس وابسته به انبوهی است یعنی با افزایش جمعیت شته اثر هم یاری مورچه افزایش می یابد و در تراکم بیش تر جمعیت شته هم یاری مورچه وابسته به انبوهی است و با افزایش جمعیت از شدت تأثیر هم یاری مورچه کاسته می شود. بنابراین، انجام مطالعات تکمیلی به منظور بررسی تأثیر مورچه بر جمعیت شکارگر های شته با تغییر انبوهی اولیه جمعیت شته ضروری به نظر می رسد.

کلمات کلیدی