مطالعه‌ی غضروف و استخوان ماهی قزل‌آلا (Oncorhynchus mykiss) با استفاده از رنگ آمیزی آلسیان بلو و آلیزارین رد گوهری منش، م1. مهدوی شهری، ن1. قاسم زاده، ف1. یزدانی مقدم، ف2. 1گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران؛ 2گروه نوآوری‌های زیستی جانوری، مرکز پژوهشی جانورشناسی کاربردی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران ایمیل: Mona_goharimanesh@yahoo.com رنگ "آلسیان بلو" با اتصال به ترکیبات پروتئوگلیکانی ماتریکس خارج سلولی کندروسیتها، موجب رنگ شدن بافت غضروفی به رنگ آبی می‌گردد. رنگ "آلیزارین رد" نیز به کلسیم‌های آزاد و کلسیم‌های خاص موجود در بافت استخوانی متصل می‌گردد و باعث تغییر رنگ آن به رنگ قرمز- بنفش می‌شود. این تکنیک به عنوان روشی مناسب برای مطالعه‌ی سیر تکوین اسکلت گونه‌های مختلف ماهی به منظور تشخیص تغییر شکل و ناهنجاری اسکلتی در لارو و همچنین درک اثرات متفاوت محیطی و تغذیه‌ای بر استخوان سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.لازم به ذکر است که همچنان تصحیحات لازم در پروتکل با توجه به گونه‌های مورد آزمایش گزارش می‌گردد. در این بررسی تعداد30 نمونه ماهی قزل‌آلا در سنین مختلف بعد از بیرون آمدن از تخم و یک ماهه با طول 1/0±5/1 و5/0±5/3 سانتی متر مورد مطالعه قرار گرفت. به این منظور پس از ثبت فاکتورهای ظاهری و بوم شناسی، رنگ آمیزی آن‌ها اساساً بر پایه‌ی پروتکل‌های گزارش شده انجام گرفت. و سپس به منظور بهینه کردن شرایط رنگ آمیزی با تغییر زمان و درصد مواد محلول مورد استفاده، روش مناسب برای این گونه‌ی ماهی نتیجه گیری شد و تصاویر مربوط به نمونه‌ها مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. پس از آشکارسازی غضروف و استخوان می‌توان به مطالعه آن در جهت شناخت سیر تکوین ساختار اسکلتی ماهی در طول دوره‌ی رشد و تغییر عوامل محیطی بر تراکم، شکل پذیری استخوان و همچنین با توجه به اهمیت کنش‌های متقابل بین بافت اسکلتی استخوان و عضلات، به مطالعه‌ی عوامل کنترلی در تغییر بافت استخوانی پرداخت. کلید واژه‌ها: آلسیان بلو، آلیزارین رد، بافت غضروف و استخوان- تکوین سیستم اسکلتی Double staining protocol to study cartilage and bone development in Rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) Goharimanesh, M1. Mahdavi Shahri, N1. Ghassemzadeh, F1. Yazdani Moghadam, F1. 1 Department of biology, Faculty of sciences, Ferodwsi University of Mashhad, Iran 2 Zoological Innovations Research Department, Institute of Applied Zoology, Faculty of Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran Mona_goharimanesh@yahoo.com Alcian blue binds to the proteoglycans components of extracellular matrix in chondrocytes, and turns the cartilage color to blue. Alizarin red stains free calcium and certain calcium compounds a red or light purple color. This procedure is a useful tool to study the skeletal development in several marine fish species and then to precociously diagnose malformations in cartilage and bone development in small larvae and eventually to better characterize the effect of different environmental and/or nutritional factors on the ossification status of specific skeletal components. It should be noted that according to different species, the corrections in the protocol are still reported. In this experiment 30 specimens of rainbow trout in different life stages from 1 day post hatching and 30 days, 1.5 ±0.1 and 3.5±0.5 cm in length were studied. After considering their morphological, morphometrical and ecological characteristics at each developmental stage, the double staining protocol for developing rainbow trout was defined based on diverse published protocols. For an optimal staining protocol design the incubation times of the different solutions were adjusted. Then the photos of stained specimens were studied and compared. The detecting of cartilage and bone helps to understand the ontogeny of fish skeletal structure and changing environmental factors on bone density and plasticity. In addition, given the importance of skeletal and muscles interactions, it is possible to conduct a survey on specific factors to change the skeletal tissue. Keywords: Alcian blue- Alizarin red- Cartilaginous and bony tissues- Skeletal development

کلمات کلیدی