گستردگی مناسبات و روابط میان کشورها و ملتها در عصر حاضر به حدی است که نمی‌توان هیچ یک از زمینه‌های همکاری سودآور و مفید (برای طرفین) را از نظر دور داشت. آموزش و تعلیم و تربیت مسأله بسیار مهمی است. با توجه به اینکه کشورهای آفریقایی از کمبود آموزش و پایین بودن نرخ سوادآموزی و تحصیلات عالی در رنج هستند. تمامی کارشناسان حوزه آفریقا معتقدند که راه برون رفت این قاره از فقر، بالا بردن سطح آموزش و تعلیم نیروهای متخصص و کارآمد در تمامی رشته‌های علمی است. بدین سبب، سازمان ملل متحد شعار سال 2006 برای آفریقا را «تلاش برای آموزش» قرار داد. سران آفریقا نیز به این مهم پی برده‌اند که برای مدیریت بهینه، کشورهایشان پس از استقلال؛ نیازمند نیروهای تحصیل کرده و با تخصصهای بالا هستند. زیرا استعمار تمامی زیرساخت‌های مدیریت و حیات کشورهای آفریقایی را از هم گسست و در زمان استقلال (دهه شصت میلادی) کشورهای فاقد زیر ساختهای لازم و مهمتر از همه فاقد نیروی انسانی متخصص و کارآمد را رها نمود. با آغاز روند برگشت‌ناپذیر پدیدة جهانی و بین‌المللی شدن آموزش عالی، که از ارکان اصلی توسعة اقتصادی و اجتماعی هر کشور و جامعه‌ای محسوب می‌شود، همکاری میان کشورها در زمینة آموزش عالی و فنّاوری نیز می‌تواند با تبادل تجربیات، مهارت‌ها و امکانات، تقویت شده و در کنار کمک به اقتصاد این بخش در تدوین سیاستگذاری‌های اصولی نیز نقشی بسزا ایفا کند. جمهوری اسلامی ایران نیز در دهه‌های اخیر در زمینه آموزش عالی و علوم و فناوریهای نوین، رشد خوبی داشته است و مهمترین راه اعتلا و تقویت این روند، همانا حرکت به سوی خارج از کشور و همکاری آموزشی با دیگر کشورها می‌باشد. آفریقا مستعدترین قاره برای این نوع همکاری است و این امر مزایا و منافع فرهنگی، اقتصادی، سیاسی زیادی برای ایران به همراه خواهد داشت. در این پژوهش با استفاده از تکنیک TOPSIS و تحلیل SWOT، حضور آموزش عالی در قاره آفریقا، امکان سنجی و در نهایت راهکارهایی ارائه گردیده است.

کلمات کلیدی