در فرایند برنامه ریزی و توسعه نواحی روستایی شناخت و تحلیل وضع موجود ضروری بوده و برنامه ریزان را در تعیین اهداف توسعه و مشخص کردن سیاست ها و خط مشی ها و راهکارهای دست یابی به آن یاری می رساند بر این اساس تحلیل تفاوت و شکاف توسعه بین نواحی روستایی، گام اول دستیابی به توسعه روستایی است. تحقیق حاضر با هدف کمی نمودن محرومیت نسبی و شکاف توسعه بین دهستان های شهرستان شاهرود تدوین شده است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی است با استفاده از داده های سرشماری عمومی نفوس و مسکن مرکز آمار، 52 شاخص توسعه در 7 بعد اقتصادی، اجتماعی، آموزشی- فرهنگی، بهداشتی، خدماتی، ارتباطی و زیربنایی در سطح دهستان، با بهره گیری از مدل تاپسیس مورد تحلیل قرار گرفته است. به منظور تعیین وزن شاخص ها از روش تخصیص نقطه ای استفاده گردیده است. جهت تحلیل داده ها از نرم افزارهای excel و spss استفاده شده است. جهت کمی نمودن نابرابری توسعه به تفکیک هر بعد از ضریب ویلیامسون استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که دهستان های شهرستان از نظر سطح توسعه با شکاف و نابرابری مواجهند. به طوری که دهستان طررود با 0.19 محرومترین و دهستان خرقان با 0.43 برخوردارترین دهستان این شهرستان می باشد، همچنین بررسی ها نشان داد 43 درصد دهستان ها برخوردار و 43 درصد محروم هستند، همچنین ضریب تغییرات 29% حاکی از شکاف نسبی توسعه بین دهستانهای شهرستان شاهرود است. نتایج تحقیق ضرورت توسعه متوازن ناحیه ای در سطح دهستان های شهرستان را بیان می نماید.

کلمات کلیدی