تصادفات ترافیکی از عوامل اصلی مرگ و میر است. رفتار رانندگی با سرعت/سبقت غیرمجاز عاملی مهم در بروز تصادفات است. از عامل های موثر بر رفتارهای رانندگی ایمن یکی توانائی شناختی درک خطرات ترافیکی است و دیگری ویژگی های شناختی-اجتماعی از جمله نگرش و انگیزه است. هدف اول پژوهش حاضر بررسی قدرت پیش بین کنندگی توانائی درک خطرات ترافیکی و نگرش برای انگیزه رانندگی با سرعت غیرمجاز است. هدف دوم بررسی قدرت پیش بین کنندگی توانائی درک خطرات رانندگی، نگرش و انگیزه برای بروز رفتارهای پرخطر رانندگی است. 100 راننده به 4 پرسشنامه شامل ویژگی های شخصی، درک خطرات ترافیکی، نگرش و انگیزه نسبت به رانندگی با سرعت و سبقت غیرمجاز بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده و رفتارهای پرخطر رانندگی پاسخ دادند. یافته ها نشان داد بعد از کنترل سن و جنسیت، هر سه مولفه نگرشی شامل پیامد رفتاری، هنجار ذهنی و ادراک کنترل رفتاری توانستند انگیزه رانندگی با سرعت/سبقت غیرمجاز را پیش بینی کنند. همچنین در پیش بینی رفتار پرخطر رانندگی، مولفه پیامد رفتاری معنادار بود. برای نتیجه گیری پیامد رفتاری و هنجار ذهنی و ادراک کنترل رفتاری موجب افزایش انگیزه رانندگی با سرعت غیر مجاز می شود. اما تنها مولفه نگرش نسبت به پیامد رفتار رانندگی با سرعت غیر مجاز قادر به تبیین رفتار پر خطر رانندگی بود. توانائی درک خطر نسبت به نگرش و انگیزه از اهمیت کمتری برخورداربود. توجه به نگرش های افراد نسبت به رانندگی با سرعت/سبقت غیرمجاز و ویژگی های روانشناختی که منجر به افزایش انگیزه رانندگی با سرعت/سبقت غیرمجاز می شود برای پیشگیری از رانندگی با سرعت/سبقت غیرمجاز الزامی است.

کلمات کلیدی