خاندان سورن یکی از خاندانهای بزرگ ایران در دوره پادشاهی اشکانیان و ساسانیان بودند که اغلب محل فرمانروائی آنها را سرزمین سیستان ذکر کرده اند. گفته می شود این خاندان به جهت داشتن املاک ، رعایای و نفوذ فراوان در میان مردم سیستان، در تحولات سیاسی ایران در طول دوران سلسله های اشکانی و ساسانی نقش فعالی داشتند. سورنا فرمانده نبرد حران یکی از اعضای این خاندان در دوره اشکانیان بود که در نبرد با کراسوس و با تدبیر و شجاعت و درایت نظامی خویش توانست کراسوس یک از سرداران نامی روم را که با خشونت فراوان به قلمرو اشکانیان تاخته بود، شکست داده و شهرت جهانی کسب کند. این پیروزی و قهرمانی های سورنا در جنگ حران باعث محبوبیت هرچه بیشتر این سردار نزد مردم و بزرگان ایران زمین در آن زمان و در نتیجه رشک پادشاه وقت اشکانی، و قتل سورنا شد. شهرت، قهرمانی ها و قتل غیر منتظره این سردار نامی توسط اُرُد بی گمان باعث جاودانگی نام و حفظ داستان قهرمانی ها و پهلوانی های سورنا به وسیله ی گوسان های اشکانی در تاریخ شد و به نسل های بعدی منتقل گردیید. به نظر می رسد پس از آن، این خاطرات و داستانها و با افزوده شدن شاخ و برگهای بسیار از طریق سنت شفاهی و سینه به سینه به فردوسی رسید و او توانست این "یل سیستانی" را به "رستم دستان" مبدل کند. در هر حال، با تامل بر زندگی سورنا در دوره اشکانیان و بررسی رویداد های پیرامون زندگی رستم در در شاهنامه فردوسی به نظر می رسد وجوه مشترکات زیادی بین زندگی این دو تن وجود دارد که هدف این مقاله بررسی و پاسخ به این سئوال است که آیا رستم حماسی در شاهنامه فردوسی می تواند همان سورن دروان اشکانی باشد که با افزوده شدن شاخ و برگ های حماسی وبه مرور زمان تبدیل به رستم دستان شده است؟برای پاسخ به این سئوال در این مقاله تلاش شده است ابتدا با ااستفاده از منابع تاریخی زندگی و قهرمانی های سورنا ی تاریخی مورد بررسی قرار گیرد و سپس با نگاهی به زندگی رستم دستان در شاهنامه فردوسی وبا استفاده از شیوه پژوهشهای تاریخی و روش تطبیقی زندگی این دو تن باهم مقایسه شود.

کلمات کلیدی