چکیده زمینه: بسیاری از پژوهشگران و متخصصان حیطه پیشگیری از مصرف مواد در نوجوانان و جوانان، براین باورند که تاکید بر عوامل حفاظت کننده نسبت به عوامل خطرساز، کارسازتر است. آنان در انتقاد به مدل پیشگیری متمرکز بر عوامل خطر، معتقدند که این رویکرد- مدل آسیب -اساسأ بر جنبه های منفی به جای ابعاد مثبت زندگی فرد تاکید نموده و قربانیان را مقصر جلوه می دهد. در حالی که این گروه اعتقاد دارند که شناخت ،ایجاد و ارتقای عوامل حفاظت کننده، رویکرد موثرتری است. زیرا بر عناصر و جنبه های مثبت فرد و محیط تاکید دارد. روش: بر اساس این دیدگاه در یک پژوهش توصیفی تعداد 200 پرسشنامه محقق ساخته (سنجش دلایل عدم مصرف داروها و مواد غیرتجویزی) در اختیار دانشجویان دختر و پسر دانشگاه فردوسی مشهد قرار گرفت. نتایج :داده ها به روش تحلیل محتوای کیفی بررسی گردید. عمده دلایل عدم مصرف: ضرر داشتن و اعتیاد آور بودن، قبح (سیگار، قلیان و قرص) یا تحریم (الکل) اجتماعی- مذهبی، عدم گرایش، رواج نداشتن در خانواده، عدم احساس نیاز و عدم آشنایی به دست آمد و به تفاوت دلایل عدم مصرف در دو جنس توجه شد. نتیجه بیانگر این بود که عدم آگاهی و شناخت مانع مصرف نیست و به نظر می رسد افزایش آگاهی و اطلاع رسانی بهنگام می تواند به ایجاد باورهای پیشگیرانه بیانجامد.

کلمات کلیدی