مهم ترین دغدغه هر حکومت و نظام سیاسی دست یابی به ثبات و امنیت پایدار است. ثبات سیاسی حکومت عبارت است از این‎ که ماهیت نظام سیاسی علی‎رغم وجود برخی نوسان‎ها و گذر از بحران‎های مختلف، ثابت و پایدار باقی بماند.از طرفی، هر نظام سیاسی پویا در تعامل با محیط داخلی و خارجی خویش، به ناچار درگیر تنش ها و بحران هایی می شود که اگر نتواند آنها را مدیریت نماید نظام سیاسی دچار بی ثباتی شده و امنیت آن به شدت در معرض تهدید قرار می گیرد. بررسی و شناخت متغیرهای مؤثر بر بی ثباتی نظام سیاسی از جمله روش های مهمی است که می توان تا حد زیادی در کنترل و مدیریت آنها نقش آفرینی کرد.دراین پژوهش، مهم ترین متغیرهای مؤثر بر بی ثباتی نظام سیاسی، درقالب سه دسته متغیرهای سیاسی،اقتصادی-اجتماعی وفرهنگی مورد بررسی قرار گرفته است.اطلاعات مورد نیاز تحقیق به دو شیوه کتابخانه ای و میدانی(پرسشنامه)گردآوری شده است و 146 متغیر، با توجه به نظر نخبگان و صاحبنظران معرفی و مورد آزمون قرار گرفته، سپس این متغیرها وزن دهی و رتبه بندی شده اند و مهمترین متغیرها در هر فاکتور شناسایی شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد در فاکتور سیاسی وقوع انقلاب، کودتا، جنگ داخلی، کاهش مشروعیت رژیم؛ درفاکتوراجتماعی–فرهنگی؛بروز آشوب‌های شهری،نابرابری اجتماعی، فساد اداری– مدیریتی، کمبود آزادی‌های مدنی و سرانجام در فاکتور اقتصادی؛ نرخ بالای بیکاری، فساد مالی در نظام سیاسی-اداری،افزایش فقر و محرومیت وتبعیض اقتصادی مهمترین و تأثیرگذارترین متغیرها بوده اند.

کلمات کلیدی