به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی ژرم پلاسم نخود برای تحمل به خشکی، 150 ژنوتیپ نخود (تیپ کا بلی) در قالب طرح مقدماتی اگومنت در دو شرایط تنش خشکی و بدون تنش در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 85 1384 مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند. شاخص های کمی مقاومت و حساسیت به خشکی شامل شاخص های تحمل به تنش(STI)، میانگین بهره‌وری(MP)، میانگین هندسی بهره وری(GMP)، میانگین هارمونیک(HM)، شاخص پاسخ به خشکی (DRI) و شاخص حساسیت به خشکی(SSI) براساس عملکرد در شرایط تنش و بدون تنش، محاسبه شدند. تنوع ژنتیکی قابل توجهی میان ژنوتیپها از نظر عملکرد در شرایط تنش و بدون تنش و همچنین شاخص های مقاومت و حساسیت به خشکی مشاهده شد که امکان گزینش برای تحمل به خشکی و انجام مطالعات ژنتیکی را آسان می نماید. همبستگی های مثبت و بسیارمعنی داری بین عملکرد در شرایط تنش و بدون تنش و شاخصهای کمی مقاومت به خشکی همبستگی وجود داشت. شاخص هایSSI و DRI همبستگی مثبت و معنی داری را به ترتیب با عملکرد در شرایط بدون تنش و دارای تنش خشکی، نشان دادند. ژنوتیپ های 4 و5 و 6 یعنی ژنوتیپ های MCC544 و MCC696 و MCC693 از نظر شاخص های مقاومت و پاسخ به خشکی، برتر از سایر ژنوتیپ ها بودند. با توجه به همبستکی های بسیار بالای این شاخص ها با عملکرد در شرایط تنش و بدون تنش، این ژنوتیپ ها به عنوان ژنوتیپ های کاندیدا برای تحمل به خشکی پیشنهاد می‌شوند. کاربرد نمودار پراکنش سه بعدی و نمودار چندمتغیره بای پلات نیز نتایج فوق را تأیید نمود.

کلمات کلیدی