عنوان : ( بررسی واکنش گیاه زعفران (.Crosus sativus L) به تنش یخ زدگی در شرایط کنترل شده )
نویسندگان: احمد نظامی , شهرام رضوان بیدختی , سارا سنجانی ,
Full Textچکیده
رشد و نمو گیاه زعفران عمدتا منطبق بر فصل های پاییز و زمستان است و گیاه در طی این مدت در معرض تنش سرما و یخ‌زدگی قرار می گیرد. این مطالعه با هدف بررسی اثر تنش یخ زدگی بر سه اکوتیپ زعفران (قائن، کاشمر و تربت حیدریه) در شرایط کنترل شده در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. به منظور ایجاد خوسرمایی گیاهان در محیط طبیعی رشد داده شده و سپس برای اعمال دماهای یخ زدگی به فریزر ترموگرادیان منتقل شدند و در معرض شش دما (صفر، 4-، 8-، 12-، 16-، 20- درجه سانتیگراد) قرار گرفتند. میزان پایداری غشاء سیتوپلاسمی با استفاده از شاخص نشت الکترولیتها مورد ارزیابی قرار گرفت و دمای کشنده برای 50 درصد نمونه‌ها بر اساس آن تعیین گردید. درصد بقاء گیاهان سه هفته پس از تیمارهای یخ زدگی و رشد آن ها در شاسی سرد از طریق شمارش تعداد بوته ها و تعیین نسبت آن ها به تعداد بوته قبل از تیمار یخ زدگی تعیین گردید. درصد نشت الکترولیتها، LT50elو درصد بقاء بطور معنی‌داری تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفتند. بیشترین درصد نشت الکترولیت مربوط به اکوتیپ کاشمر و در دمای 20- درجه سانتی گراد بود و کمترین درصد نشت در دمای صفر درجه سانتی گراد در اکوتیپ تربت حیدریه مشاهده شد. اثر متقابل دما و اندام بر درصد نشت الکترولیت ها معنی دار بود. بطوریکه بیشترین و کمترین درصد آن به ترتیب مربوط به اندام برگ و بنه بود که به ترتیب در دماهای 20- و صفر درجه سانتی گراد مشاهده شد. از نظر LT50el بین اکوتیپ های زعفران تفاوت معنی داری وجود داشت، بطوریکه اکوتیپ تربت حیدریه کمترین و اکوتیپ های قائن و کاشمر بیشترین مقدار LT50el را داشتند. در بررسی همبستگی بین درصد نشت الکترولیت ها و LT50elبنه زعفران مشاهده شد که بین این دو پارامتر همبستگی بسیار معنی داری (**82/0r =) وجود داشت و با کاهش درصد نشت الکترولیت ها، دمای 50 درصد کشندگی کاهش یافت. هر سه اکوتیپ زعفران تا دمای 12- درجه سانتیگراد 100 درصد بقاء داشتند و با کاهش بیشتر دما درصد بقاء کاهش یافت و کمترین درصد بقا در دمای 20- درجه سانتی گراد مشاهده شد. نتایج این آزمایش نشان داد که در بین اکوتیپ های زعفران مورد مطالعه اکوتیپ تربت حیدریه از کمترین درصد نشت الکترولیت، کمترین LT50el و بیشترین تحمل نسبت به تنش یخ زدگی برخوردار است.
کلمات کلیدی
, اکوتیپ, درصد بقاء, دمای کشنده 50 درصد نمونه‌ها, نشت الکترولیت ها
@article{paperid:1044797,
author = {نظامی, احمد and شهرام رضوان بیدختی and سارا سنجانی},
title = {بررسی واکنش گیاه زعفران (.Crosus sativus L) به تنش یخ زدگی در شرایط کنترل شده},
journal = {تنش های محیطی در علوم زراعی},
year = {2016},
volume = {9},
number = {1},
month = {May},
issn = {2228-7604},
pages = {75--86},
numpages = {11},
keywords = {اکوتیپ، درصد بقاء، دمای کشنده 50 درصد نمونه‌ها، نشت الکترولیت ها},
}
%0 Journal Article
%T بررسی واکنش گیاه زعفران (.Crosus sativus L) به تنش یخ زدگی در شرایط کنترل شده
%A نظامی, احمد
%A شهرام رضوان بیدختی
%A سارا سنجانی
%J تنش های محیطی در علوم زراعی
%@ 2228-7604
%D 2016
