پارک‌ها و فضای سبز از جمله کاربری هایی است که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر و روستا اهمیت زیادی دارد. فضای سبز،‏ به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی جوامع دارای ابعاد زیست‌محیطی،‏ اجتماعی،‏ فرهنگی،‏ اقتصادی و کالبدی است و برای این‌که بتواند نقش‌ها و عملکرد‌های خود را به خوبی ایفا کند،‏ اولین و مهم‌ترین گام تعیین مکان‌های مناسب برای آن است،‏ که پیش‌زمینه آن تجزیه ‌و ‌تحلیل تناسب فضای سبز است. در این تحقیق نیز تلاش شده است با در نظر گرفتن عوامل موثر در مکان‌یابی کاربری فضای سبز، با ارائه الگویی مناسب، به توزیع بهینه فضای سبز در نقاط روستایی نمونه در شهرستان خواف با استفاده از GIS بپردازد. برای نیل به این هدف از معیارهای واقع‌شدن در زمین‌های با کاربری‌های مناسب مانند زمین‌های بایر، زراعی، مخروبه، نزدیکی به مراکز آموزشی، فرهنگی و مسکونی، دسترسی به شبکه معابر، قیمت و مساحت مناسب استفاده شد. سپس برای هر کدام از عوامل مؤثر در مکان‌یابی پارک‌ها و فضای سبز، لایه‌های اطلاعاتی در محیط GIS تهیه گردید و به هر یک از لایه‌های اطلاعاتی، با استفاده از روش‌های آنالیز تصمیم‌گیری چند معیاره (MCDA) همچون استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، وزن مناسبی اختصاص داده شد. در ارزیابی انجام‌شده، قیمت اراضی با ضریب 351/0بیش‌ترین تأثیر را در مکان‌یابی فضاهای سبز روستایی و مساحت زمین با ضریب 077/0 کمترین تأثیر را دارا بوده است. نتایج حاصل از تلفیق لایه‌های اطلاعاتی، زمین‌های هر روستا را برای انتخاب مکان‌های مناسب برای فضای سبز به 4 کلاس طبقه‌بندی شد در یک مقایسه تطبیقی با مکان پیشنهادی این کاربری در طرح هادی روستاها مشخص شد که تقریباً مکان پیشنهادی و موجود کاربری فضای سبز در روستاهای نمونه منطبق با پهنه‌های کاملاً مناسب و مناسب می‌باشد.

کلمات کلیدی