چکیده منابع آبی سفید رود که در مجاورت با سنگ های بازالتی و گدازه های بالشی و همچنین متاثر از فعالیت های کشاورزی می باشد مورد بررسی آلایندگی ارسنیک قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد تمامی نمونه ها دارای مقادیرقابل توجهی از ارسنیک بوده به طوری که در برخی از مناطق همچون سد منجیل و کیاشهر، غلظت ارسنیک بیشتر از حد مجاز (ppb 10) بود. شباهت های لیتولوژیک سنگ منشأ آبخوان، شیب هیدرولوژیکی منطقه و ژئوشیمی آب های سفید رود و مناطق مجاور نشان می دهد که فرآیند های مشترکی کنترل کننده ارسنیک آب های سطحی و زیرزمینی در سراسر منطقه است. منشاء اصلی آلودگی منابع آب به ارسنیک، از ارسنیک موجود در کانی های سولفیدی بویژه پیریت و ارسنوپیریت (FeAsS) موجود رگه های سولفیدی منطقه (موجود در دایک ها و گدازه های بالشی) می باشد. عامل دیگر ورود ارسنیک مربوط به فعالیت های کشاورزی فراوان در منطقه بوده که باعث آزاد شدن ارسنیک به منابع آبی سفید رود می شود. با وجود این، سازوکار تاثیر انتشار ارسنیک در فاز های آبی و زمان اقامت آن در آب-های سطحی، نامشخص باقی مانده است. مطالعات ژئوشیمیایی در منطقه نشان داد که ارسنیک در محیط-های نزدیک به سطح آزاد و سپس طی برهمکنش های ژئوشیمیایی به عمق منتقل شده است. در ابتدا، در حضور سولفیدها و شرایط کاهشی، ارسنیک به صورت گونه تیوارسنیک می بایستی باشد. سپس با وجود اکسیژن و شرایط اکسیدان قوی در منطقه سفید رود (mg/l 2/7DO>)، ارسنیک تبدیل به ارسنت (-HAsO42) می شود. بنابراین، آزاد شدن -HAsO42 جذب شده بر روی سطوح گروه های هیدروکسیدی به علت جایگزینی با آنیون های فسفات و نیترات و هوازدگی کانی های سولفیدی منابع اصلی غلظت قابل توجه ارسنیک در حوضه آبریز سفید رود می باشد.

کلمات کلیدی