برخی منتقدان، قرآن کریم را به‌منزله‌ی متنی مقدس مورد مطالعه قرار می‌دهند که به خشونت‌ورزی امر می‌کند. بر اساس رویکردی مخالف با ادعای فوق، پژوهش حاضر بر محتوایی قرآنی متمرکز شده است که با نفی خشونت، به‌ویژه در مقام تحریم خشونت مستقیم ارتباط می‌یابد. شواهد قرآنی مورد مطالعه در این جستار عبارتند از: نفی قتل نفس، نفی کشتار انبیاء، نفی خشونت فرعونی، و نفی قتل اولاد. مطابق با گونه‌ای مشخص از نوع‌شناسی خشونت، روشن خواهد شد که چنان مصادیقی از خشونت مستقیم که از سوی قرآن کریم مورد تحریم قرار می‌گیرد، در واقع می‌تواند نیازهای اساسی انسان به بِهروزی، معنا و هویت، و نیز آزادی را با چالش مواجه سازد. با توجه به شواهد قرآنی، می‌توان دریافت که آنچه در موضوعات چهارگانه‌ی فوق مورد طرد و نفی آفریدگار هستی قرار گرفته است، صرفاً خدشه‌دار ساختن مسأله ی بقا و محروم ساختن انسان‌ها از نیاز اساسی شان به حیات نیست. برخلاف دیدگاه منتقدان مذکور، قرآن کریم علاوه بر تحریم خشونت مستقیم در سطح ظاهر یعنی ستاندن جان سایر انسان‌ها در حقیقت ابعاد مختلف آن را نیز در نظر داشته است؛ از توجه به حق بقاء و حیات انسان در سطح آشکار، تا نیازهایی چون بهروزی، بهره‌مندی از معنا و هویت، و نیز آزادی. به‌علاوه، اهتمام قرآن کریم به تحریم خشونت که با پنداشت تولید صلح منفی ارتباط می‌یابد نیز قابل توجه است

کلمات کلیدی