امیر علی شیر نوایی معروف به نظام الدین، شاعری دو زبانه بوده است. او که در اشعار و نوشته های فارسی اش به فانی و در نوشته های ترکی اش به نوائی تخلص می کرد، مترجم، نقاش، سیاست مدار و منتقد نیز بوده است. نوائی همزمان با داشتن مقامات و رتبه های مهم سیاسی روزگار خود از تحصیل علم و مطالعات علمی و نوشتن نیز غافل نبود و مجالس علمی او که همواره برقرار بود، محل حضور بزرگان، اندیشمندان و فضلای روزگار خودش بوده است. نوایی که زمانی محوریت مکتب هرات نیز بوده است، توانسته جایگاه علمی استواری برای خود بنا کند و نقشی فراموش نشدنی در گسترش زبان و ادبیات فارسی و ترکی و نیز گسترش فرهنگ این دو زبان داشته باشد. نوایی همچنین بر بسیاری از شعرای فارسی زبان و ترک زبان بعد از خودش نیز تاثیر به سزائی داشته است. مقاله حاضر ابتدا نگاهی به گستره بزرگ آثار فارسی و ترکی امیرعلی شیر نوایی دارد، آنگاه به بررسی نقش و موقعیت این شاعر و عارف برجسته می بردازد و سرانجام، اهمیت و جایگاه این شاعر بزرگ در گسترش فرهنگ، زبان و ادبیات فارسی و ترکی را نشان خواهد داد .

کلمات کلیدی