امیر‌علی‌شیر نوایی دولتمرد و سیاست‌مداری مدبّر بود. او در شهر مشهد که تعلّق خاطر زیادی به آن داشته است، دو کار بزرگ انجام داده است ؛ 1- احداث صحن عتیق و ایوان و مدخل اصلی حرم مطهّر امام هشتم(ع) 2- انتقال آب «چشمۀ گُلَسب» یا چشمه گیلاس توس به مشهد برای رفع بحران کم آبی. این چشمه در 48 کیلومتری شمال غربی شهر مشهد واقع است، ولی با خطّ سیر رودخانه 12 فرسنگ تا شهر فاصله دارد . 26 آسیاب در این فاصله کار می‏کرده که پس از ورود به مشهد و عبور از بالا خیابان و صحن کهنه و پایین خیابان چهار فرسنگ پایین‏تر از شهر به آستان قدس می‏رسیده و آن را مشروب می‏ کرده است. این آب به «آب نهر خیابان» یا «بالا خیابان» شهرت یافته و مزارع آستان قدس را آبیار می‌کرده است. به سبب وجود این چشمه تا سال 1340 خیابان نادری سرسبزی و شادابی چشمگیری داشت و جویبار تند گُلَسب از این خیابان می‌گذشت. در این جستار به این نتیجه رسیده ایم که انتقال آب چشمه گلسب به مشهد یکی از مشکلات اساسی این شهر یعنی کم آبی را تا حدّ زیادی رفع کرده و از طرفی باعث زیبایی و ایجاد مکانی آرام برای اهالی بوده است. شاه عباس صفوی نیز این اقدام ارزشمند را در سال‌‌های 1016 تا 1023 قمری تکمیل کرد به صورتی که آب از میان خیابان مشهور شهر جاری گردید و از میان صحن متبرّک ثامن الحجج عبور می‌کرد.

کلمات کلیدی