خصوصیات فیزیکی خاک به علت حمایت از رشد گیاه از طریق ایجاد اثر متقابل گیاه با خاک، جذب آب و مواد غذایی، نفوذ ریشه ها، دمای خاک و فعالیت میکروارگانیسم های خاکزی نقش قابل ملاحظه ای را در تولید محصول ایفا می نماید؛ که در این میان بافت خاک بر ویژگی های رشدی گیاه، توسعه اندام های زیرزمینی به خصوص گیاهان بنه ای و میزان نفوذ و نگهداری آب تاثیر بسزایی دارد. لذا به منظور مطالعه اثرات بافت خاک بر عملکرد بنه زعفران، آزمایشی در جعبه هایی با مساحت 500 سانتی مترمربع در فضای باز مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 93-1392 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تیمار و 4 تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار نوع بافت خاک از محدوده سنگین تا سبک بودند که عبارت بودند از: 1- 100% خاک مزرعه + کود گاوی 2- 70% خاک مزرعه + 30% ماسه بادی 3- 70% خاک مزرعه + 30% ماسه بادی + کود گاوی 4- 70% ماسه بادی + 30% خاک مزرعه + کود گاوی. نتایج حاکی از اثر معنی دار بافت خاک بر تمامی صفات مورد مطالعه در این آزمایش بود. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که بیشترین تعداد بنه در بین بنه های با قطر 3-2 سانتی متر، در تیمار 70% خاک + 30% ماسه + کود (75/3 عدد هر جعبه کاشت) و بیشترین تعداد بنه ای که بین وزن 6-3 (75/1 عدد هر جعبه کاشت) و 9-6 گرم (25/1 عدد در هر جعبه کاشت) بودند، در تیمار 70% ماسه + 30% خاک + کود بدست آمد. در بین تیمارهای مورد مطالعه، بیشترین مقادیر صفات وزن کل بنه ها همراه با فلس و بدون فلس (18/33 و 48/31 گرم در هر جعبه) نیز در تیمار 70% ماسه + 30% خاک + کود بدست آمد؛ با این وجود کمترین مقادیر اکثر صفات مورد مطالعه در تیمار 100% خاک مزرعه + کود گاوی بدست آمد. به طور کلی، استفاده از بافت سبک تر خاک، شرایط بهینه ای را جهت رشد هرچه بهتر بنه زعفران ایجاد کرد؛. لذا از طریق اصلاح خاک و سبکتر کردن خاک مزرعه می توان در جهت افزایش عملکرد اقتصادی گیاه زعفران اقدام نمود.

کلمات کلیدی