مشهد با توجه به وجود حرم مطهر امام هشتم شیعیان جهان، به عنوان یکی از قطب‌های گردشگری مذهبی، از شهرهای اصلی زیارتی و مذهبی جهان اسلام به شمار رفته و هر ساله پذیرای خیل عظیم زائرین بارگاه رضوی است. تلاش‌های دولت در سال‌های اخیر در جهت تبدیل مشهد به دومین قطب زیارتی جهان اسلام و جذب گردشگر داخلی و خارجی زمانی نتیجه بخش خواهد بود که زیرساخت‌های لازم برای تغییر چهره مشهد از یک شهر زیارتی به یک شهر مطلوب زیارتی فراهم شود. عدم تامین زیرساخت‌های مناسب، موجب افت شرایط مطلوب زیارت شده که در کوتاه مدت سبب نارضایتی زائرین و در بلند مدت توسعه گردشگری را با مشکل مواجه می‌کند. نتایج حاصل از پژوهش‌های انجام شده تا کنون گویای آن است که عمده‌ترین مشکل در این زمینه، ایجاد رفاه عمومی و بحث اسکان زائران می‌باشد. این مسئله در ارتباط با گردشگران داخلی از اهمیت بیشتری برخوردار است. چرا که طبق آمارها، حدود 73 درصد از زائران داخلی، کم درآمد هستند و شرایط اقامت ارزان برایشان فراهم نمی‌باشد. عدم توجه کافی در این زمینه باعث گسترش نارضایتی زائر و در نتیجه کاهش چشمگیر حضور زائرین می‌شود. همچنین فقدان آرامش و امنیت خاطر، ناتوانی در جذب گردشگر و به تبع آن چالش‌های اقتصادی برای مجاورین، پیامدهای منفی دیگری ست که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. این مقاله سعی دارد با بیان مفهوم گردشگری مذهبی، زیارت، شهر زیارتی و ویژگی‌ها و زیرساخت‌های مورد نیازیک شهر مطلوب زیارتی و بررسی تاثیرگذارترین آیتم (اقامت ارزان) برای نیل به یک زیارت دلخواه، آسان، همگانی وارزان، مشکلات موجود در این حوزه را شناسایی و راهکارایی در جهت رفع آن و رونق هر جه بیشتر گردشگری مذهبی در شهر مشهد ارائه دهد.

کلمات کلیدی