انسان در زندگی روزمره خود به دلایل مختلف در معرض عوامل اکسید کننده از جمله پرتوها قرار می‌گیرد. تابش اشعه با تولید رادیکال های آزاد و واکنش گر، موجب آسیب دیدن لیپیدها، پروتیئن ها و اسید های نوکلئیک در سلول می شود. با این حال به دلیل کارایی بسیار زیاد پرتوها در تشخیص و درمان بیماری ها، استفاده از آن ها هر روز دامنه گسترده تری می یابد. مطالعه بر روی محافظت کننده های پرتوی بامنشا گیاهی امروزه اهمیت بالایی یافته است. در پژوهش حاضر، به منظور دستیابی به روشی جهت جلوگیری یا کاهش آسیب های کروموزومی ناشی از تابش اشعه گاما از عصاره آبی کلاله گیاه زعفران در سه غلظت 500، 1000 و 1500 میکروگرم در میلی لیتر استفاده گردید. لنفوسیت های خون محیطی پس از تیمار با غلظت های فوق، تحت تابش Gy2 اشعه گاما قرار گرفتند. برداشت سلول ها 72 ساعت پس از شروع کشت، به دنبال تیمار با Cyto-b انجام شد و پس از رنگ آمیزی توسط گیمسای 10%، فروانی میکرونوکلئوس در سلول های دو هسته ای محاسبه گردید. نتایج آزمون میکرونوکلئوس در سلولهای دو هسته ای نشان داد که عصاره زعفران قابلیت حفاظت از سلول ها را در مقابل اثرات مخرب اشعه گاما دارد و غلظت های 500 و 1000 میکروگرم در میلی لیتر از آن، به طرز معنی داری (P<0.01)، فراوانی میکرونوکلئوس را در سلول های پرتو دیده کاهش داده و صدمات ناشی از اشعه را به نصف می رساند.

کلمات کلیدی