به‌ منظور تعیین کود آلی مناسب جهت حذف استفاده از کودهای شیمیایی و تاریخ مناسب کاشت در گیاه همیشه بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی در مشهد در سال زراعی 86-1385 در قالب طرح اسپلیت پلات بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سطوح مختلف کودی در چهار سطح (نیتروژن به‌میزان 50 کیلوگرم در هکتار، کود گاوی به میزان 40 تن در هکتار، کود کمپوست به ‌میزان 20 تن در هکتار و کود مرغی به ‌میزان 10 تن در هکتار) به همراه شاهد (بدون کود) و فاکتور فرعی شامل تاریخ کاشت گیاه همیشه بهار، در سه سطح (21 فروردین، 11 اردیبهشت و 31 اردیبهشت ماه) بود. نتایج نشان داد که مدت زمان دوره سبز شدن تا غنچه دهی، غنچه‌دهی تا گل‌دهی و گل‌دهی تا رسیدن به ‌طور معنی‌داری با تأخیر در کاشت کاهش یافت. با تأخیر در کاشت، ارتفاع بوته و وزن خشک تک بوته نیز به دلیل کاهش طول دوره رشد رویشی کاهش پیدا کرد. انواع کودها تأثیر معنی‌داری بر مراحل نمو و صفات مورفولوژیک همیشه‌بهار نداشتند. بین تیمارهای کودی، کود نیتروژن و کود مرغی نسبت به سایر تیمارهای کودی (بدون کود، کود گاوی و کود کمپوست) به‌ طور معنی‌داری (05/0p≤) تعداد کاپیتول در واحد سطح، عملکرد کاپیتول در واحد سطح، عملکرد گلبرگ در واحد سطح و عملکرد دانه در واحد سطح بالاتری داشتند؛ بنابراین کود مرغی می‌تواند جایگزین مناسبی برای کود شیمیایی در کشت گیاه دارویی همیشه‌بهار باشد. تاریخ‌های مختلف کاشت تأثیر معنی‌داری بر اکثر صفات اندازه‌گیری شده اجزاء عملکرد کاپیتول و دانه نشان دادند، بدین ترتیب که تمامی این صفات در تاریخ کاشت 21 فروردین و 11 اردیبهشت بیشتر از تاریخ کاشت 31 اردیبهشت بودند.

کلمات کلیدی