در جغرافیا، مکان و فضا بر رفتار انسان تأثیر گذاشته و بازتاب این رفتار نیز تأثیرات متفاوتی بر فضای جغرافیایی می گذارد. تحقیق حاضربه بررسی نقش عوامل مکانی- فضایی بر توسعه گردشگری مذهبی در نواحی روستایی می‌پردازد. پژوهش از نوع کاربردی و روش انجام تحقیق توصیفی– تحلیلی است متغیر وابسته «گردشگری مذهبی» است که توسط 9 مولفه و متغیر مستقل «عوامل مکانی- فضایی» است که با 7 مولفه به تفکیک عوامل تغییرپذیر و تغییرناپذیر مورد سنجش قرار گرفته است. با توجه به استفاده از الگوی راپرت در تعیین حوزه نفوذ گردشگاهی مشهد و مطالعات میدانی صورت گرفته در دو شهرستان مشهد و بینالود که در حوزه نفوذ گردشگری شهر مشهد می‌باشند 10 روستا به عنوان نمونه انتخاب گردید و حجم گردشگران مورد بررسی با استفاده از فرمول کوکران با خطای 0.07 درصد 196 نفر تعیین شد. واحد تحلیل در این پژوهش \\\"روستا\\\" است و اطلاعات استخراج شده از پرسشنامه با استفاده از روش‌های تجزیه و تحلیل آماری در نرم افزار SPSS مورد بررسی قرار گرفت. همچنین از نرم افزارهای Excel و GIS در بخش‌های مختلف پژوهش استفاده گردید. یافته‌ها نشان می‌دهد که با بهبود عوامل مکانی- فضایی، خصوصاً عوامل تغییرپذیر شاهد توسعه بیشتر گردشگری مذهبی به میزان 0.81 هستیم. همچنین نتایج آزمون رگرسیون چند متغیره نشان می دهد که عوامل مکانی به میزان 0.81 و عوامل مکانی فضایی تغییرپذیر به میزان 0.69 بر توسعه گردشگری مذهبی موثر است. با توجه به نتایج تحقیق عوامل مکانی- فضایی بقاع متبرکه خصوصاً بهبود عوامل مکانی فضایی تغییر پذیر مانند کیفیت راه، دسترسی به خدمات و ... بر توسعه گردشگری مذهبی موثرند.

کلمات کلیدی