امروزه منافع و امنیت ملی ایران در توجه و لحاظ کردن رویکردمنطقه گرایی در سیاست خارجی است.حضور فعال ایران در مسائل منطقه‌ای، ضمن تثبیت نقش های سیاسی، امنیتی و اقتصادی ایران در منطقه، اهمیت استراتژیک ایران را در صحنه نظام بین الملل نیز افزایش می‌دهد.لیکن با توجه به منافع منطقه گرایی، این مهمبه دلایل عدیده ای در سیاست خارجی ایران، همچنان در نقطه ضعف باقی مانده است. از جمله می توان به موارد ذیل اشاره کرد: 1-ساخت قدرت و سیاست در ایرانبه گونه ای است که هر گونه زمینه ائتلاف و همکاری در سطح منطقه و جهان عرب را ناممکن می سازد.2-ایران به عنوان یک کشور شیعه با همسایگان سنی نشین است. 3- ایران و همسایگان شمالی و شرقی آن ویژگی های اقتصادی و فرهنگی متفاوت دارد و نمی توانند همدیگر را تکمیل کنند4-وابستگی اقتصادی و سیاسی اکثر کشورهای منطقه به قدرت های جهانی5- ایران در روند جهانی شدن و توسعه در درجه نخست، نیازمند گسترش روابط با مراکز تولید علم و ثروت جهان، یعنی کشورهای غربی است.6- منبع اصلی قدرت در سطح جهانی نزد غرب است و بسیاری از مشکلات ایران با همسایگان نیز ناشی از نبود روابط قاعده مند با آن کشورهاست.7- وجود شکاف های عمیق در مناسبات ایران و کشورهای همسایه عرب، هر گونه زمینه گسترش و تداوم همکاری ها در حوزه های سیاسی - امنیتی و اقتصادی را دشوار می سازد. 8- اعراب به ایران دست کم به عنوان یک همسایه نامطمئن و در مورد برخی از دولت های عربی به عنوان دشمن می نگرند. نمونه بارز این مشکلات در سازمان همکاریهای اقتصادی (اکو) به عنوان یکی از سازمانهای منطقه ای نمود پیدا می کندبطوری که در مقایسه با نمونه های مشابهی مانند اتحادیه اروپا و نفتا به شدت از رسیدن به اهداف پیش بینی شده از تشکیل آن، عقب افتاده است. در مقاله حاضر سعی شده است علاوه بر واکاوی دلایل عمده ای که موجب ضعف منطقه گرایی در سیاست خارجی ایران شده است به نقاط ضعف این سازمان نیز به عنوان یک نمونه بارز اشاره شود.

کلمات کلیدی